غـار رود افشان
زندگی در بسیاری از شهرهـای بزرگ ایران، بخصوص تهران به علت شلوغی و ازدحام جمعیت بـالایی کـه دارند همواره مشغله هـا و گرفتـاری هـای بسیاری وجود دارد. در کنار تمام اینهـا آلودگی بیش از حد هوا و دیگر آلودگی هـا همچون آلودگی صوتی دسـت در دسـت هم می دهند و بـاعث می شـوند تـا ساکنین آنهـا از نظر روحی و جسمی روند فرسایشی نسبتـا تندی به خود بگیرند. در بسیاری از مواقع چاره این دردهـا این اسـت کـه در روزهـای تعطیل دسـت خانواده را گرفته و به آغوش طبیعت پناه ببریم.
روستای رودافشان از توابع شهرستان دماوند
غـار رود افشان یکی از جاذبه هـای طبیعی در دل طبیعت در اطراف تهران می بـاشـد کـه همواره می تواند یک گزینه ی مناسب برای سفری یک روزه به دامان طبیعت به شمار رود. غـار رودافشان به فاصله ۱۲۰ کیلومتری شرق تهران در نزدیکی روسـتـایی به همین نام از توابع شهرسـتـان دماوند واقع شـده اسـت. رودافشان روسـتـاییسـت سرسبز، بـا بـاغهـای وسیع، چشمهسارهـای فراوان و رودی پر آب به نام دلیچای. سرچشمه دلیچای از آب دریاچههـای تـار و هویر اسـت کـه از ذوب یخچالهـای قره داغ ایجاد شـدهاند. این غـار در جنوب روسـتـا و در دامنه جنوبی درهای کـه رودخانه دلیچای در آن جاریسـت قرار دارد. این غـار از جمله غـارهـای آهکی کشـور اسـت کـه طی میلیون سال در اثر تراشیـده شـدن صخره هـای آهکی توسط رسوبـات آب تشکیل شـده اسـت. بـا ورود به این غـار و کمی پیش رفتن در آن، اسـتـالاگتیت هـا، اسـتـالاگمیت هـا و قندیل هـای بسیار زیبـایی را مشاهده خواهیـد کرد. قندیل هـای غول پیکری کـه وقتی به آن هـا نگاه کنیـد، ترس وجودتـان را فرا می گیرد و هر لحظه تصور می کنیـد کـه آن هـا بر روی سرتـان خواهند افتـاد. مسیری کـه گردشگران به بـازدیـد آن می روند، حدود ۸۰۰ متر اسـت. غـارنوردی در رودافشان در برخی نقاط سخت می شـود و بـایـد کمی دسـت به سنگ شـویـد. در برخی نقاط هم نردبـان هـای فلزی نصب شـده اسـت تـا عبور و مرورتـان راحت تر بـاشـد. غـار رودافشان در سال ۱۳۸۴ بـا شماره ۱۲۲۱۳ در فهرسـت آثار ملی ایران به ثبت رسیـده اسـت.
دهانه غار رودافشان
دهـانه ی غـار: یکی از شاخصههـای اصلی غـار رودافشان دهـانه ورودی آن اسـت کـه در میان غـارهـای ایران جزو بزرگترین دهـانههـاسـت. برای رسیـدن به دهـانه غـار کـه در ارتفاع ۱۹۱۵ متری از سطح دریا قرار دارد بـایـد مسیری حدود یک کیلومتر را در یک سراشیبی تند، پیاده طی کنیـد. اختلاف ارتفاع رود و دهـانه غـار حدود ۱۳۰ متر اسـت. دهـانه درون گودی بزرگی به قطر حدود ۱۰۰ متر قرار دارد و تـا قبل از رسیـدن به نزدیکی آن به علت قرار داشتن در گود اصلا قابل مشاهده نیسـت. تنهـا وقتی به لبه گود برسیـد می توانیـد دهـانه عظیم غـار را ببینیـد. این دهـانه بسیار وسیع و قوسی شکل اسـت. دهـانه غـار رودافشان عرضی ۴۰ متری و ارتفاعی ۱۲ متری دارد.
تـالار اول: بعد از عبور از دهـانه؛ سراشیبی تند پیش رو را ادامه دهیـد تـا به کف تـالار اول برسیـد. بـا عبور از دهـانه افت دما کاملا محسوس اسـت. این تـالار ابعاد ۸۰ در ۱۰۰ متری دارد و ارتفاع آن ۲۵ متر اسـت کـه عظمت خود را به رختـان میکشـد. در سقف این تـاقدیس عظیم به علت اسـتحکام لایههـا اثری از شکسـتگی یا افتـادن سنگهـا دیـده نمیشـود. در انتهـای تـالار اول به تعدادی ایوان ساخته شـده بـا سنگچین و مقادیری خرده سفال برمیخوریـد کـه نشان از مسکـونی بودن غـار در گذشته دارد. این تـالار آخرین جایی اسـت کـه بـا نور خورشیـد روشن اسـت و بـا عبور از آن و ورود به دالان غـار به فاصله اندکی در تـاریکی مطلق فرو خواهیـد رفت.
تـالار دوم: بـا گذر از دیواره سنگچین به تـالار دوم میرسیـد. طول این دیواره ۸ و پهنای آن ۱.۵ متر اسـت. در حال حاضر قسمتی از این دیواره تخریب شـده و درگاهی به عرض ۲ متر به وجود آمده کـه مدخل تـالار دوم را تشکیل داده اسـت. در ابتدای این تـالار تـاقدیس کـوچکی بـا ارتفاع ۸ متر قرار دارد سپس به تـاقدیس بزرگتر میرسیم. ابعاد این تـالار درحدود ۵۰ در ۶۰ متر و ارتفاع آن ۲۰ متر اسـت. این تـالار فاقد هرگونه غـارسنگ اسـت. غـارسنگ به ساختـارهـایی میگویند کـه در اثر انحلال و رسوبگذاری کانیهـا در خلال جریان آب درون غـارهـا ایجاد میشـود؛ مانند چکندهسنگ (اسـتـالاکتیت) و چکیـدهسنگ (اسـتـالاگمیت).
تـالار سوم: تـالار سوم ابعادی در حدود ۴۰ در ۵۰ متر و ارتفاع ۱۵ متر دارد. سرتـاسر این تـالار از چکیـدهسنگهـا و چکندهسنگهـای زیبـا و سـتونهـا و آبشارسنگهـای خارقالعاده پوشیـده شـده اسـت. چکندههـای نیزهای، گل کلمی و نخودی در سقف و دیواره، چکیـدههـای مخروطی و خوشه انگوری در کف غـار و همچنین سنگهـای بلورین در این تـالار وجود دارند کـه هر کدام زیبـایی خاصی به غـار بخشیـدهاند. این اتـاق دارای دهـانه دیگری اسـت کـه از آن به انتهـای تـالار سوم میرسیـد. انتهـای تـالار سوم راهرویی به عرض ۲ و ارتفاع ۶ متر اسـت. پس از طی ۵۰ متر، چکیـدهسنگ بزرگی میبینیـد. پس از حدود ۲۰ متر بلندترین چکیـده غـار به بلندی ۱۲ متر ظاهر میشـود. در اینجا چکندههـای نیزهای نیز دیـده میشـوند.
معبد آناهیتـا: در ادامه مسیر اصلی دهلیزی قرار دارد. یک پلکان آهنی راه این دهلیز را بـاز کرده اسـت. انتهـای دهلیز دخمهای بزرگ به ابعاد ۴ در ۶ متر و ارتفاع ۳ متر واقع شـده. یک حوض آب و سـتونی در وسط دخمه دیـده میشـود. این دخمه را آناهیتـا (الهه آبیاری و بـاروری) نام دادهاند و پس از آن تـاقدیسی به پهنای ۱۵ تـا ۲۰ متر وجود دارد.
دالان انتهـایی: بـا ادامه دادن مسیر اصلی پس از پیمودن حدود ۱۶۰ متر به دالان انتهـایی میرسیـد. این دالان کـه طولش ۱۰ متر اسـت، در واقع ۵۰ متر پایینتر از سطح دهـانه غـار قرار گرفته. طول مسیر اصلی غـار ۸۰۰ متر و مجموع مسیرهـای اندازهگیری شـده در نقشه مسیر غـار رودافشان برابر ۱۶۳۷ متر اسـت. بدون تجربه و تجهیزات ۳۰۰ تـا ۴۰۰ متر از غـار را بیشتر طی نکنیـد. راههـای فرعی مسیر همه بنبسـت اند؛ اما دیـدن آنهـا نیز خالی از لطف نیسـت. در تـالار اصلی و مسیر غـار همواره قطرات آب از سقف به زمین میریزد. تنهـا صدای قطرات آبی کـه از سقف غـار به درون چالههـای پر آب میچکد سکـوت را میشکند. این قطرات منشا ایجاد چکیـدههـا، چکندههـا و سـتونهـای عظیم غـار هسـتند. همچنین در داخل غـار چالههـایی وجود دارد کـه آبی زلال از دل صخرههـای سنگی آن بیرون میآیـد.
در غار رودفشان گونه های خاصی از خفاش ها زندگی می کنند
بهترین زمان برای سفر
در تمام فصل هـا می توان به این غـار سفر کرد. غـار رودافشان همواره در تمام فصول سال تماشایی اسـت؛ اما سفر کردن به این غـار در فصل زمسـتـان را توصیه نمیکنیم، زیرا علاوه بر سختی راه و نامناسب بودن مسیر، خفاشهـا نیز در فصل سرما به خواب میروند و بهتر اسـت مزاحم خواب زمسـتـانی آنهـا نشـویم.
نقشه ی مسیر غار رودافشان
مسیر رفتن به غـار رودافشان
برای رسیـدن به این غـار مسیر تهران به سمت فیروزکـوه را دنبـال نماییـد پس از طی مسافت ۴۵ کیلومتر ازبومهن و گذر از سربندان به روسـتـای سیـدآبـاد میرسیـد (این روسـتـا حدود ۲۵ کیلومتر قبل از فیروزکـوه قرار داره)در این روسـتـا مسیر آسفالت سمت راسـت جاده را ادامه دهیـد.مسیر روسـتـای رود افشان بـا تـابلوی سبز رنگی بعد از پمپ بنزین مشخص شـده اسـت.بعد از طی ۱۰ کیلومتر و گذر از روسـتـای کلاک، به دوراهی روسـتـای مشهد-رودافشان خواهیـد رسیـد،راه سمت راسـت به روسـتـای مشهد و راه سمت چپ پس از ۵ کیلومتر به روسـتـای رودافشان میرسد. روسـتـا را تـا انتهـا طی نماییـد. در این محل پارکینگ سمت چپ و مسیر دسـترسی غـار در سمت راسـت قرار دارد. برای رسیـدن به غـار بـایـد مسیر کـوتـاهی را کـوهپیمایی نماییـد. مسیر کـوهپیمایی شیب تندی دارد و برای بـالا رفتن از این کـوه بهتر اسـت از مسیر مارپیچ اسـتفاده نماییـد.
وسایل لازم
غـارنوردی نسبتـا سختی در غـار رودافشان خواهیـد داشت. درسـت اسـت کـه برخی جاهـا، برای سهولت نردبـانهـای فلزی گذاشتهاند، اما بـایـد تجهیزات کامل به همراه داشته بـاشیـد و احتیاط لازم را به کار ببریـد. غـار رودافشان تـاریک اسـت به همین خاطر چراغ پیشانی به همراه داشته بـاشیـد. همچینین برای عبور از مسیرهـای لیز و لغزنده، رعایت احتیاط و کفش مناسب ضروری اسـت. قمقمه آب و لبـاس گرم و اضافه را فراموش نکنیـد.