دشـت لار
وقتی واژه ی (یک طبیعت بی نظیر و بکر) بـه گوشمان می خـورد، خیلی هایمان تصویر یک دشـت زیبـا و پرگل بـه ذهنمان خطور می کند. دشـت های وسیع،خـوش آب و هوا، سرسبز و پرگل هدیه ی طبیعت بـه ما انسانها می بـاشـد که آنها را می توان همواره در برخی نقاط پیدا نمود. رفتن و دیدن و ماندن در این دشـت ها گاهی چنان آرامشی در خـود دارد که آن را در هیچ کجـای دیگـر نمی توان یافت. آرامشی که هر روح خسـته ای را قوت می بخشـد و حـال آدمی را تـا مدتها خـوب می کند و گاها، خاطره ای خـوش می شود برای یک عمر. دشـت لار یکی از این دشـت های وسیع و بکر و بسیار زیبـا می بـاشـد که آب و هوایی بی نظیر دارد. دشـت لار دشـتی اسـت بکر و پر شقایق. این دشـت در حدود ۷۰ کیلومتر از تهران فاصله دارد. دشـت لار که بـا زیبـاییهای بینظیر خـود در کوهپایه قله دماوند آرام گـرفته، در اسـتـان مازندران بخش لاریجـان شهرسـتـان آمل واقع شـده اسـت. دشـت لار از شمال بـه کوههای شهرسـتـان نور مازندران از شرق و شمال شرق بـه کوه دماوند، از جنوب شرق بـه ایرا، شهرسـتـان دماوند و پلور آمل، از جنوب بـه افجه و امامه و لواسان بزرگ و از غرب بـه خاتون بـارگاه و گـرمابدر گسـترده شـده اسـت. دشـت لار از سال ۵۴ بـه عنوان پارک ملی لار شناخته میشود. دشـت لار حدود ۷۳۵۰۰ هکتـار اسـت. در فصل بـهار پیش از ۱۵ خرداد امکان عبور بـا خـودرو از محیط بـانی وجود ندارد، (بـه علت فصل زاد و ولد حیوانات) اما اگـر قصد ورود بـه منطقه را دارید، بـاید حداقل ۲ کیلومتر را پیاده طی کنید تـا بـه ترتیب بـه اولین نقطه دسـترسی بـه آب سد و پس از ۵ کیلومتر بـه رودخانه دلیچای و حدود ۱۰ کیلومتر بـه رودخانه سفید آب و ۲۰ کیلومتر بـه پسـت تفرجگاهی انتهای سد برسید.
دشت لار در بهار و بخصوص اردیبهشت جلوه ای بی نظیر از خود به نمایش می گذارد
پـوشش گیاهی و جـانوری
پـوشش گیاهی دشـت لار یه صورت کلی علفزار اسـت. بـا این که بـه علت چرای بی رویه دام تغییراتی در آن صورت گـرفته اما انواع گونههای گیاهی در آن یافت میشود. از نظر توریسـتی شاید مهمترین گونه گیاهی، شقایق وحشی بـاشـد؛ بـه همین خاطر بـه پارک ملی لار، دشـت شقایق لار هم گفته میشود. انواع دیگـر گونههای گیاهی دشـت لار شامل گنسیان، بوته زارها و پـوششهای آلپی اسـت. بـه غیر از این گونهها، انواع گیاهان دارویی و غذایی نیز در این ناحیه یافت میشود؛ مثلا قارچ، کاسنی، گلپر، آویشن, شیرین بیان، بـاریجه، چای کوهی، بـار هنگ و شنگ. بـه دلیل همین پـوشش گیاهی غنی پارک ملی لار از اوایل خرداد تـا اواخر شهریور محل زنبورداری اسـت.
از لحـاظ پـوشش جـانوری، دشـت لار پر اسـت از گونههای جـانوری. مهمترین این جـانوارن شاید ماهی قزل آلای خال قرمز بـاشـد که هم در رودخانه و هم در سد لار یافت میشود. قزل آلای خال قرمز لار یکی از نادرترین آبزیان بـه شمار میرود. بـه جز قزل آلا، دشـت لار پر اسـت از انواع گونههای پرندگان. بـه طوری که صد گونه پرنده در این پارک ملی یافت میشود. از مهمترین گونه پرندگان دشـت لار، عقاب طلایی اسـت که در ایران فقط در این ناحیه زندگی میکند.
دشـت لار بـه دلیل مراتع غنی و امنش محل خـوبی برای رشـد انواع کل و بز کوهی نیز بوده اسـت. بـه صورتی که در طی سالیان اخیر تعداد این گونهها بیشـتر شـده اسـت. دیگـر جـانوران منطقه حفاظت شـده لار شامل افعی البرزی، افعی دماوندی، بزمجه، مارمولک، روبـاه، گـرگ، خرس قهوهای، پلنگ، گـراز، قوچ و میش، آهو، موش صحرایی، قوربـاغه، لاکپشـت، واشه، شهبـاز، عقاب، کبک، کبک دری، خفاش و… اسـت. دشـت لار چند گونه حشره را نیز در خـود جـا داده اسـت؛ مثلا عقرب زرد، سرگین غلتـان، سنجـاقک و پشه آبرو.
جـاذبـه های گـردشگـری دشـت لار
شقایق های دشت لار یکی از معروف ترین جاذبه های آن است
شقایقهای دشـت لار: یکی از دلایل شهرت دشـت لار شقایقهای سرخ رنگ این دشـت اسـت، که چشمان هر رهگذری را ساعتها بـه خـود خیره نگاه میدارد. در کنار شقایقها نیز پـوشش گیاهی متنوع و رنگارنگی سراسر دشـت را پـوشانده اسـت.
رودهای دشـت لار: دشـت لار طبیعت و زیسـت بومش را مدیون رودهایی اسـت که کوههای اطراف بـه آن جـاری میکنند. اگـر اهل صید و صیادی بـاشید لار محلی اسـت که میتوانید مدتی را در آن بـه انداختن قلاب مشغول شوید. البته برای صید ورزشی ماهی بـه مجوز نیاز دارید. این مجوز در واحدهای محیط زیسـت قوشخانه، پلور و دلیچای صادر میشود. البته فصل مجـاز ماهیگیری معمولا از اول خرداد شروع شـده و تـا شهریور ادامه پیدا میکند.
کوه های دشـت لار: اگـر اهل کوهنوردی بـاشید دشـت لار راسـت کار شماسـت. این منطقه بین کوههایی احـاطه شـده اسـت که مانند نگهبـان از آن محـافظ میکنند؛ کوههایی مثل کوه دماوند، کوه دیو آسیاب، کوه یخ کمر، کوه گل زرد، کوه پهنک، کوه زرشکی، کوه کمردشـت، کوه نمک کوسر کوه سیاه چال، کوه آرو برارو، کوه اسب کلک، کوه کافر راه، کوه کبود.
آبشار سفید آب لار: آبشار سفید آب دشـت لار یکی از جـاهای دیدنی دشـت لار اسـت. این آبشار از طریق روسـتـای (ایرا) یک مسیر ماشین رو دارد؛ یک جـای خـوب و دنج برای گذران تعطیلات خانوادگی بـه شمار می رود.
زیبایی سد دشت لار چشم هر بیننده ای را به خود خیره می کند
سدخاکی لار: سد لار را گلهای دلربـای دشـت، در آغوش گـرفتهاند و همین موضوع بـاعث جذابیت انکار نشـدنی آن شـده و هرساله در فصل بـهار و تـابسـتـان گـردشگـران زیادی را بـه سوی خـود فرا میخـواند. این سد یکی از منابع تـامین آب آشامیدنی اطراف تهران اسـت.
دره زمان پلور: دره زمان یکی از دیدنیهای پلور اسـت که بـا تهران ۸۰ کیلومتر فاصله دارد. در تنگه زمان بـاید از روخانه بگذریم، پس بـهتر اسـت فصل گـرما را برای این سفر انتخاب کنیم. پلور در مسیر دشـت لار قرار دارد و بـه آن نزدیک اسـت.
آبشار شاهاندشـت: در ۶۵ کیلومتری آمل، آبشار شاهاندشـت قرار گـرفته که بلندیاش بـه ۵۰ متر میرسد و خیلی تماشاییسـت. فاصله این آبشار تـا پارک ملی لار حدود ۴۰ دقیقه بـا ماشین اسـت. ۲۰ دقیقه قبل از اینکه بـه آبشار برسیم، آبگـرم اسک را سر راه میبینیم که خاصیت درمانی دارد و بعضی از توریسـتها بـه آن سر میزنند.
برای اقامت در دشت لار، می توان کمپ نمود
بـهترین زمان برای سفر
از اواسط فصل بـهار تـا اواسط فصل تـابسـتـان این دشـت پر از گلهای زیبـا اسـت و بـهترین زمان برای تماشای لار اسـت. اما از آنجـایی که دشـت لار (پارک ملی لار) یک منطقهی حفاظت شـده اسـت از ۱۵ شهریور هر سال تـا ۱۵ خرداد سال بعد ورود وسایل نقلیه موتوری بـه این منطقه ممنوع اسـت و کسانی که قصد ورود بـه منطقه را دارند مجبورند خـودرویشان را جلوی محیطبـانی پارک کرده و بـاقی مسیر را پیاده طی کنند. اگـر این پیادهروی طولانی در گـرمای هوا برایتـان دشوار بود و مسیر را نمیشناختید تنها راه رسیدن بـه دشـت لار همراهی بـا آژانسهای گـردشگـری معتبری اسـت که مجوزهای لازم را برای ورود بـا وسایل نقلیه دارند.
وسایل لازم
اگـر در فصول سرد بـه این منطقه سفر کردید، حتما لبـاس گـرم همراه خـود داشـته بـاشید؛ و اگـر در فصول گـرم راهی دشـت شـدید حتما لبـاس خنک، کلاه آفتـابگیر، عینک، کرم ضد آفتـاب، آب یخ و میوه همراه خـود داشـته بـاشید تـا دچار گـرمازدگی نشوید. کفش در این سفر اهمیت زیادی دارد. قرار اسـت چند ساعت راه برویم، پس کفش مناسب پیادهروی بـاید بـه پا کنیم. این را نیز در نظر بگیرید، در جـایی کیلومترها دورتر از هایپرمارکتها؛ آب معدنی، غذای سبک و جعبـه کمکهای اولیه نقش مهمی دارند. چراغقوه و جیپیاس و نقشه و کیسه برای کنار گذاشـتن زبـالههایمان هم بـاید همراهمان بـاشـد. بـهتر اسـت وسایلمان را در کولهپشـتی بگذاریم تـا دسـتمان آزاد بـاشـد.
اقامت در این منطقه
برای اقامت شبـانه در دشـت لار، هم میتوانید از چادر اسـتفاده کنید و هم از اقامتگاههای عشایر خـونگـرمی که در این نواحی بعضا سکونت دارند.
آدرس دشت لار و رفتن به آن از چهار مسیر امکان پذیر است
مسیر رفتن بـه دشـت لار
مسیر اول: از طریق منطقه لواسان بزرگ (گـردنه ایرا) اسـت. این مسیر از روسـتـای ایرا تـا پاسگاه محیط بـانی قوشخانه (ورودی جنوبی پارک ملی لار) امتداد مییابد. روسـتـای ایرا، بـه وسیله راه آسفالته، از یک سو بـا شهر رودهن و از یک سو بـا جـاجرود (از مسیر سد لتیان) و از دو مسیر دیگـر بـه شهر لواسان مرتبط اسـت. رسیدن بـه روسـتـای ایرا پس از خروج از لواسان بـا عبور از برگ جهان و نیکنام ده یا از مسیر جـاجرود بـا عبور از کنار سد لتیان و گذر از نیکنامده و انشعاب از روسـتـای کلان بـه سادگی میسر میشود.
مسیر دوم: از جـاده آبعلی (تهران بـه سمت آمل) در داخل شهر پلور منشعب میشود. این مسیر از سه راهی پلور تـا پسـت ورودی پاسگاه محیط بـانی دلیچای (ورودی شرقی پارک ملی لار) امتداد یافته و دسـترسی بـه پارک ملی لار را از طریق جـاده آسفالته، ممکن میسازد.
راه سوم: از طریق روسـتـای گـرمابدر شهرسـتـان شمیرانات در نزدیکی فشم اسـت که بـه غرب پارک ملی لار دسـترسی دارد و بیشـتر مورد اسـتفاده دامداران بومی و عشایر قرار میگـرفته اسـت. عبور از این مسیر نیاز بـه اخذ مجوز از پاسگاه شکاربـانی گـرمابدر دارد.
علاوه بر سه مسیر یادشـده یک مسیر مالرو از طریق روسـتـای افجه لواسان کوچک بـه سوی پارک ملی لار موجود اسـت که در طول مسیر از تفرجگاه دشـت هویج افجه لواسان گذشـته و در ادامه از راه مالرو بـه گـردنه افجه بـه شم رسیده و از آنجـا بـه دشـت لار کوچک که بـه اصطلاح محلی بـه آن لار خشک یا قُلقُلک میگویند، میرسد. سپس از آنجـا بعد از عبور از رودخانه و دشـت لار خشک و رشـته کوه میانی بـه کوه کافر راه و دشـت لار بزرگ که اصطلاحـاً بـه آن مرغسر یا مرغزار گویند؛ میرسد. این مسیر قدیمیترین راه دسـترسی بـه لار اسـت که دامداران افجه از دیربـاز تـا کنون از آن اسـتفاده میکردند. فاصله افجه تـا لار خشکه (لار کوچک) هشـت کیلومتر و تـا مرغسر (لار بزرگ) هجده کیلومتر اسـت.