همه چیز در مورد مــارک زاکربرگ | موسس فیـــس بوک
شخـــصیت شماره یک ســال ۲۰۱۰ و یکی از ۱۰ ثروتمند اول دنیا، رئیس فیـــسبوک و محبوب قلبها! اینها القابی است که مــارک زاکربرگ آنها را به همراه خود دارد. اما چطور او این عناوین را به دست آورده؟ مــارک زاکربرگ مؤسس فیـــسبوک ، متولد ۱۴ می ۱۹۸۴ در ایالت متحده آمریکا است. او یک بــرنامه نویس کامپیوتری، بنیانگذار و رئیس سایت شبکه اجتماعی فیـــسبوک است. مــارک اکنون به عنوان مدیر اجرایی شــرکت فیـــسبوک فعالیت میکند.
مــارک زاکربرگ در ۱۴ مه ســال ۱۹۸۴ از پدری روانشناس و مادری دندانپزشک، در وایت پلینز نیویورک به دنیا آمد و در دابزفری، حومه ی نیویورک بزرگ شد. مــارک دومین فرزند خانواده ی ۶ نفری می باشد و سه خواهر به نام های آریل، رندی و دونا دارد، ولی مــارک تنها فرزند تحصیلکرده ی این خانواده می باشد.
دوران نوجوانی و جوانی
زاکربرگ از دوره نوجوانی و زمان دبستان شروع به درخشیدن کرد؛ و در همین زمان جوایزی را در زمینه علومی همچون ریاضیات، نجوم و فیزیک کسب نمود.
زاکربرگ کار با کامپیوتر را از دوران راهنمایی آغاز کرد. در ســالهای ۱۹۹۰ پدرش، Atari BASIC Programming را به او آموخت؛ و بعدها برای او یک معلم خصوصی به نام Newman را استخدام کرد تا دانش او را در علوم کامپیوتری بالا ببرد. مــارک از همان دوران ابتدایی به بــرنامه نویسی علاقمند شد و معتقد بود که دنیا به ۲ دسته بین بــرنامه نویسان و کـــاربران تقسیم شده است. این طرز فکر برای زمانی بود که مــارک زاکربرگ، پسری ده ســاله بود و اولین کامپیوتر خود را خریده بود. مــارک زاکربرگ که در کودکی بسیار باهوش بود در ۱۲ ســالگی با استفاده از بــرنامه بیسیک آتاری یک بــرنامه پیام رسانی بنام زوکنت درست کرد. معلم خصوصی او Newman در همان زمان به مــارک لقب «نابغهی کوچک» را داد؛ لقبی که همچنان بر روی او مانده است. زمانی که در دبیرستان درس میخواند دورههایی را در زمینه توسعه نرم افزاری گذراند. او علاقهی زیادی به توسعهی بــرنامههای کامپیوتری، به خصوص در زمینه بــازیها و ابزارهای ارتباطی داشت.
Jose Antonio Vargas ژونالیست معروف، در مورد مــارک مینویسید: «در حالی که بچهها بــازی کامپیوتری میکردند، مــارک در فکر ابداع چنین بــازیهایی بود.» خود مــارک در مورد این زمان میگوید: «من دوستان نقاش زیادی داشتم که پیشم میآمدند و چیزهایی میکشیدند. من از آن نقاشیها، بــازی جدیدی میساختم»
این نابغه ی بزرگ در دوران دبیرستان در آکادمی معروف فیلیپس اکستر نیوهمپشایر یک پلتفرم اولیه پخش موسیقی ایجاد کرد که AOL و مایکروسافت به آن علاقمند شدند. مــارک زاکربرگ که هنوز یک نوجوان بود پیشنهادات شغلی متعدد در شــرکت های معتبر را رد کرد.
شروع تحصیل در دانشگــاه هــاروارد
زمانی که مــارک زاکربرگ در ســال ۲۰۰۲ در دانشگــاه هــاروارد شروع به تحصیل کرد، به عنوان نابغهی بــرنامه نویسی شهرت بسیاری پیدا کرده بود. او در رشته علوم کامپیوتری و روانشناسی درس میخواند. در ســال دوم دانشگــاه او بــرنامهی CourseMatch را نوشت که به کـــاربران اجازه میداد با توجه به انتخاب دیگر دانشجویان، کلاسهای درسی خود را انتخاب کنند و به این ترتیب آنها را در تشکیل بهتر گروههای درسی کمک میکرد.
این نابغه دنیای بــرنامه نویسی مدتی بعد، بــرنامه ای را با نام Facemash طراحی کرد. این بــرنامه از دانشجویان میخواست که جذابترین چهره را در بین تعدادی عکس انتخاب کنند. هم اتاقی زاکربرگ میگوید: «هدف او از ساخت این سایت، فقط و فقط ایجاد یک سرگرمی بود، ما کتابهایی تحت عنوان فیـــسبوک (کتاب چهرهها) داشتیم که این کتابها حاوی نام و عکس تمامی کسانی که در خوابگاه دانشجویان زندگی میکردند، بود. مــارک سایتی را راه اندازی کرد و دو عکس از دو خانم و دو آقا داخل آن قرار داد. این سایت از کـــاربران میخواست که چهرهی جذابتر را از بین آن عکسها انتخاب کنند و بالاخره باتفاق آرا، یک نفر رتبهی برتر را به خود اختصاص میداد.»
سایت به مدت یک هفته پا برجا ماند اما بعد از یک هفته مسئولان دانشگــاه مجبور شدند آن را تعطیل کنند؛ چون پر طرفداری آن باعث شده بود تا بخش زیادی از منابع سرور دانشگــاه اشغال شده و دانشجویان نتوانند به سایتهای دیگر دسترسی پیدا کنند. از طرف دیگر بعضی از دانشجویان از این که عکسهای آنها بدون اجازه استفاده شده بود، به دانشگــاه شکایت کرده بودند. البته زاکربرگ به خاطر این عمل خود، در منظر عموم عذرخواهی کرد.با این وجود در همان زمان، مــارک متوجه شد که تعدادی از دانشجویان، از دانشگــاه درخواست کردهاند که برای آنها وب سایتی راه اندازی کند که از طریق آن بتوانند مطالب خود را به اشتراک گذاشته و با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. مــارک خیلی زود دست به کار شد و قبل از آنکه دانشگــاه به خودش بجنبد، این پروژه را شروع کرد. پروژهای دانشجویی که نتیجه آن ایجاد بزرگترین و محبوبترین شبکه اجتماعی مجازی با نام فیـــسبوک شد!
ظهور و رشد برق آسای فیـــس بوک
مــارک زاکربرگ با همراه چند تن از دوستانش در ســال دوم دانشگــاه پروژه فیـــس بوک را راه اندازی کرد و در همین ســال از دانشگــاه انصراف داد، تا تمام وقت خود را روی آن کار کند، بطوریکه تا پایان ســال ۲۰۰۴ میلادی شمار کـــاربران وبسایتش به یک میلیون نفر رسید. برای توسعه فیـــسبوک و تجهیز آن به امکانات جدید، نیاز به سرمایهگذاری های بیشتری بود. اکسل پارتنر و گریلوک پارتنر به ترتیب به میزان ۱۲.۷ میلیون دلار و ۲۷.۵ میلیون دلار روی فیـــسبوک سرمایهگذاری کردند. خیلی زود فیـــسبوک از مرزهای دانشگــاهی و آموزشی فراتر رفت و یک ســال بعد این وبسایت برای تمامی افراد بالای ۱۳ ســال آزاد شد. تب فیـــسبوک بسیار بسیار فراتر از انتظار فراگیر شده بود.
به لطف فیـــس بوک، مردم سراسر جهان حالا دیگر می توانستند به سادگی با همه ی دوستان خود در هر کجای دنیا که هستند در ارتباط باشند. روابط در فیـــسبوک تنها به آشنایان و اطرافیان محدود نبود، گروه ها و فن پیج های بی شماری وجود داشت که به اجتماع افراد از هر نوع قشری کمک می کند.
هنگامیکه شمار کـــاربران فیـــسبوک از مرز ۵۰ میلیون نفر گذشت، شــرکتهای بزرگ برای خرید آن با هم به رقابت پرداختند. یاهو با پیشنهادی ۹۰۰ میلیون دلاری در صدر خریداران قرار گرفت ولی زاکربرگ با هیچکدام موافقت نکرد. مــارک زاکربرگ در ۱۸ می ۲۰۱۲ فیـــس بوک را به یک شــرکت سهامی عـــام تبدیل کرد. ۱۶ میلیارد دلار سهام این شــرکت به فروش رسید و این رویداد آن را به بزرگترین شــرکت سهامی عـــام در کل تاریخ تا آن زمان تبدیل کرد.
فیـــسبوک چگونه کسب در آمد می کند؟
در ســال ۲۰۱۳ گردش مالی فیـــسبوک به ۷٫۷۸ میلیارد دلار و درآمد خالصش به ۱٫۵ میلیارد دلار رسید. نرخ رشد بسیار چشمگیر بود و در عرض ۳ ســال ۶ برابر شده بود. نیمی از درآمد فیـــس بوک از تبلیغات موقعیتی به دست می آید. رشد سایت و زمان زیادی که کـــاربران در سایت صرف می کنند به فرصتی برای کسب درآمد از تبلیغات تبدیل شد.
۸۵% از نقدینگی فیـــسبوک از طریق تبلیغات بوده است و ۱۵% باقیمانده در نتیجه خرید از فیـــسبوک است. البته این محصولات مجازی هستند و مربوط به خرید دانه، میوه و سبزی است که برای طرفداران یک بــازی به نام Farmville است. فیـــس بوک در ســال ۲۰۱۰ اعلام کرد که بازار جهانی برای محصولات مجازی به ۷ میلیارد دلار رسید و در ســال ۲۰۱۴ به رقم ۱۵ میلیارد افرایش یافت.
در ابتدای ســال ۲۰۱۳ فیـــسبوک سیستمی را برای ارســال پیام خصوصی راه اندازی کرد. برای هر ارســال به شخـــصی که در لیست دوستان شما نیست مبلغ یک دلار دریافت می شد. فیـــس بوک بعدها تصمیم گرفت برای ارســال به کـــاربران ارزشمند و شاخص خود مبلغ ۱۰۰ دلار دریافت کند. این راه ساده دیگری بود که فیـــسبوک درآمد خود را افزایش داد. البته فیـــس بوک از این کار هدف دیگری هم داشت و آن کاهش دریافت پیام های ناخواسته در پنل کـــاربران و تسهیل در تحویل پیام های مربوط و مفید بود.
زندگی شخـــصی مــارک زاکربرگ
مــارک الیوت زاکربرگ در ۱۹ می ســال ۲۰۱۲ و درست یک روز بعد از عرضه سهام فیـــسبوک به بازار بورس با پریسیلا چان ازدواج کرد و حدودا صد نفری در مراسم ازدواج مــارک زاکربرگ و همسرش در پالو آلتو حضور یافتند. از آنجا که همسر مــارک زاکربرگ چیـــنی است، او در حال آموختن زبان چیـــنی بود و پیشرفت وی در این زمینه آنقدر خوب بود که در ســال ۲۰۱۴ توانست در یک مصاحبه ۳۰ دقیقه ای به زبان چیـــنی حضور یابد.
زاکربرگ به رغم داشتن ثروت افسانه ای همیشه از زندگی تجملی و پر زرق و برق فاصله گرفته است. او تقریباً همیشه با یک سویشرت یا تی شرت خاکستری در محافل عمومی حاضر می شود. مــارک زاکربرگ بجای در اختیار داشتن یک فراری یا پورشه، یک فولکس جی تی آی مشکی دنده ای به ارزش ۳۰ هزار دلار سوار می شود. زاکربرگ ترجیح می دهد پول خود را در حریم خصوصی اش صرف کند و علاقه ای به خودنمایی ندارد. وی علاوه برای زندگی شخـــصی سعی دارد با پول خود جهان را به جای بهتری برای زندگی تبدیل کند. مــارک زاکربرگ در ســال ۲۰۱۳ مبلغ ۹۹۲ میلیون دلار به بنیاد خیریه و در ســال ۲۰۱۴ مبلغ ۷۵ میلیون دلار به بیمارستان مرکزی سانفرانسیسکو کمک کرد.
در نوامبر ســال ۲۰۱۵ دختر مــارک زاکربرگ و همسرش به نام ماکسیما به دنیا آمد و زاکربرگ نیز اعلام کرد که دو ماه به مرخصی پدر شدن می رود تا وقتش را با خانواده اش سپری کند. این زوج دوستداشتنی پس از تولد فرزندشان، نامه ای سرگشاده برای او نوشتند و اعلام کردند ۹۹ درصد از سهامشان در فیـــسبوک را به خیریه خواهند داد. مــارک زاکربرگ و پرسیلا چان در این نامه نوشتند: ما متعهد هستیم که سهم کوچکی را برای ایجاد جهانی بهتر برای کودکان ادا نماییم و به همین خاطر ۹۹ درصد از سهام فیـــسبوک مان را که هم اکنون ارزشی برابر با ۴۵ میلیارد دلار دارد در طول حیات خود برای نسل های آتی صرف خواهیم کرد.
دارایی های مــارک زاکربرگ
فروش سهام فیـــس بوک آنقدر مــارک زاکربرگ را ثروتمند کرده که وی نیازی به دریافت حقوق ندارد. دستمزد مــارک زاکربرگ به عنوان مدیرعـــامل فیـــس بوک یک دلار در ســال است. اما مــارک زاکربرگ در ســال ۲۰۱۴ تنها ۶۱۰ هزار و ۴۵۴ دلار برای پروازهای چارتر خود و مهمانانش با جت خصوصی صرف کرد.
مــارک زاکربرگ در اکتبر ۲۰۱۴، یک ملک به مساحت ۷۵۰ هکتار به قیمت ۱۰۰ میلیون دلار در جزیره هاوایی خریداری کرد که تعطیلات خود را در آن سپری می کند. مــارک زاکربرگ یک خانه پنج هزار متری به ارزش ۴۵ میلیون دلار در پالو آلتو دارد و یک عمارت ۱۰ میلیون دلاری در سانفرانسیسکو دارد که بیش از یک میلیون دلار صرف بازسازی و تغییر دکوراسیون آن، از جمله افزودن یک گلخانه ۶۰ هزار دلاری پرداخته کرده است.
البته ولخرجی های مــارک زاکربرگ در برابر خریدهای فیـــس بوک چندان به حساب نمی آید. این شــرکت یک میلیارد دلار برای خرید اینستاگرام، ۱۹ میلیارد دلار برای خرید واتس اپ و دو میلیارد دلار برای خرید اکولوس هزینه کرده است. اما حتی مــارک زاکربرگ نیز نمی تواند همیشه هر آنچه که می خواهد بخرد. او در ســال ۲۰۱۳ تلاش کرد اسنپچت را به قیمت سه میلیارد دلار خریداری کند ولی ایوان اشپیگل مدیرعـــامل اسنپچت پیشنهاد وی را رد کرد.
این نابغه ی دنیای تکنولوژی، علاوه بر دیدار با شخـــصیت های مشهور و برجسته دنیای فن آوری با روسای جمهور کشورها معاشرت دارد. مــارک زاکربرگ، بنیانگذار فیـــسبوک به عنوان اولین کارآفرین ثروتمند زیر ۴۰ ســال، ۶ امین فرد قدرتمند جهان، ۳ امین ثروتمند در حوزه ی تکنولوژی و ۶ امین میلیاردر جهان در ســال ۲۰۱۶ از سوی فوربس شناخته شده است.
مدیر عـــاملان کمی در دنیا هستند که از زندگی آنها فیلم ساخته می شود اما در ســال ۲۰۱۰ فیلم سینمایی (شبکه اجتماعی) بر اساس زندگی مــارک زاکربرگ و نحوه ایجاد فیـــس بوک توسط وی ساخته شد که نامزد هشت جایزه اسکار شد. مــارک زاکربرگ بعداً قاطعانه اعلام کرد که بسیاری از جزئیات این فیلم درست نیست.
چند نکته جالب از زندگی، کار و علایق مــارک زاکربرگ
– زاکربرگ در سن ۱۲ ســالگی، بــرنامهی پیامرسان فوری با نام ZuckNet را ایجاد کرد تا پدر دندانپزشکش زمان رسیدن مراجعینش را بداند.
– یکی از کتابهای مورد علاقهاش «انه اید» است و بــرنامه تلویزیونی مورد پسندش بال غربی نام دارد. این بــرنامه توسط آرون سورکین ساخته شده بود. همان کسی که بعدها فیلمنامه-ی فیلم شبکهی اجتماعی (که روایتگر به وجود آمدن فیـــسبوک هست) را نوشت.
– با اینکه او در حال حاضر در منزلی بسیار زیبا زندگی میکند و خدمتکارش از جنس هوش مصنوعی است (با صدای مورگان فریمن)، زاکربرگ در مصاحبهای با نیویورکر در ســال ۲۰۱۰ اعلام کرد که تمام آپارتمانهایش را از آگهیها پیدا کرده است و جمع همین علل باعث شده به مقتصد بودن مشهور باشد.
– لوگوی فیـــسبوک آبی رنگ است چرا که زاکربرگ نسبت به رنگ قرمز دچار کوررنگی است.
– با اینکه زاکربرگ و همسرش دکتر پریسیلا چان حالا صاحب فرزند هستند و در امور خیریه شــرکت میکنند، ولی اولین دیدار آنها به زمانی برمیگردد که در یک مهمانی دانشگــاه هــاروارد در صف دستشویی بودند.
– زاکربرگ به عجیب بودن مشهور است، ولی در اقدامی جالب در یک پست از اندی سامبرگ که در یک شوی تلویزیونی ادای او را درآورده بود تقدیر کرد.
– در ســال ۲۰۱۶، زاکربرگ با خودش عهد کرد که ۳۶۵ مایل را در مدت یک ســال بدود. در تابستان همان ســال موفق شد به این هدفش برسد.
– نقل قولی از انیشتین که میگوید «همه چیزها را تا جایی که امکان دارند، ساده کن، ولی نه سادهتر» و جملهای از پیکاسو که میگوید: «تمام بچهها هنرمند هستند و مشکل این است که چطور وقتی بزرگ میشوید هنرمند باقی بمانید»، را به عنوان جملههای مورد علاقهاش در فیـــسبوک گذاشته است.
– ون دیزل در مصاحبهای با نیویورک تایمز اعلام کرد که رفاقت نزدیکی با مــارک زاکربرگ دارد.
– سگ مجارستانی زاکربرگ که بیست (Beast) نام دارد، خودش یک پیج هواداران در فیـــسبوک دارد و بیش از ۲ میلیون بار لایک شده است. دخترش نیز یکی از هواداران سگ است. زاکربرگ یکبار در پستی اعلام کرد که اولین کلمهی دخترش، مکس، کلمهی سگ بوده است.
– ظاهرا شما تنها میتوانید زاکربرگ را آنفالو کنید و امکان بلاک کردن زاکربرگ و همسرش پرسیلا چان را ندارید. اگر در فیـــسبوک بخواهید او را بلاک کنید، با این پیام روبهرو خواهید شد: «در حال حاضر نمیتوانید این پروفایل را بلاک کنید.»
– لباسی که زاکربرگ روزانه سرکار میپوشد شامل یک تیشرت خاکستری، یک هودی، شلوار جین و کتونیهای نایکی میباشد. دلیل خاصی دارد که او هرروز این لباسها را میپوشد. یکبار در جلسهی پرسش و پاسخ در مورد لباسهایش گفت: «من واقعا تصمیم دارم که زندگیام را چنان ساده کنم که کمترین تعداد تصمیم ممکن را بگیرم، البته به جز مسائلی که مربوط به خدمت به جامعه است.» البته بعدها مشخص شد که تیشرت او که توسط یک طراح ایتالیایی دوخته شده است، قیمتی بالغ بر ۳۰۰ تا ۴۰۰ دلار دارد.