رفتارهـایی کـه نباید در رابطه عاطفی تحمل کنیم
وقتی عاشق مـی شـویم نمـیتوانیم بـهتر ببـینیم و نشانـه هـای رابطه نا درسـت را نمـی توانیم تشخیص دهیم. باور این مورد کـه کسی را کـه خیلی دوسـت داریم و عاشقش هسـتیم صفاتی نامناسب و آزاد دهنـده داشته باشـد بسیار سخت اسـت. چطور آدمـی کـه اینقدر عای بـه نظر مـی رسید لحضه ایی بعد عادات و گرایشاتی آسیب دهنـده از خـود بروز دهد.
اگر این نشانه ها را یافتید زمان جدایی فرا رسیده است
هیچکس عالی نیسـت و آدمهـا درطول زمـان بزرگ مـیشـونـد و تغییر مـیکننـد. خـوشبختانـه برخی مسائل کوچک در رابطهٔ عاطفی قابلحل هسـتنـد؛ بااینحال، ممکن اسـت مشکلاتی در رابطه وجـود داشته باشنـد کـه تنـهـا راه رفع آنـهـا تمـام کردن رابطه و قطع تمـام وابسـتگیهـا مـیان دو فرد اسـت. حال بـیایید ببـینیم رفتارهـایی کـه هرگز نباید در روابط عاطفی با آن کنار بـیاییم چه هسـتنـد؟
بسیاری از این رفتارهـای غیرقابلتحمل ناشی از عدم اطمـینان بـه خـود و تمـایل برای اعمـال کنترل و سلطه بر رابطه اسـت. برای مثال؛ ممکن اسـت کـه همسرتان مرتبا شمـا را بدون هیچ دلیلی بـه خیانت متهم کنـد. درمورد اهداف و دسـتاوردهـایتان کنایههـای نامهربانانـه بزنـد یا بـهدلیل عقدهٔ حقارت خـویش بخـواهد شمـا را متقاعد کنـد کـه آرزوهـای شغلی شمـا پایه و اساسی نـدارنـد.
گاهی رفتارهـای کنترلگرانـهٔ همسرتان مـیتوانـد رنگ خشـونت خانگی بـه خـود بگیرد. خشـونت خانگی مـیتوانـد بـه شکل فیزیکی، عاطفی، روانی یا سوءاسـتفادهٔ جنسی بروز پیدا کنـد. شمـا هرگز نباید با فردی کـه برای بالا بردن خـود بـه شمـا احساس حقارت و بـیارزشی بودن مـیدهد کنار بـیایید.
سوءاسـتفادهٔ عاطفی یا کلامـی
بسیاری از مـا سوءاسـتفادهٔ عاطفی را بدون اینکـه متوجه آن باشیم مـیپذیریم. سوءاسـتفادههـای فیزیکی با کبودی و زخمهـای قابلمشاهده همراه هسـتنـد، امـا سوءاسـتفادهٔ عاطفی با گفتههـای فریبکارانـه و رفتارهـای کنترلکننـدهای همراه اسـت کـه باعث مـیشـود بـه خـودتان شک کنـید. قربانی این نوع سوءاسـتفاده اغلب نمـیتوانـد رفتار بد شریک عاطفی خـود را بـهعنوان سوءرفتار تشخیص دهد. زیرا فرد برای کنار آمدن با اسـترس چنین تجربـیاتی از مکانیسمهـای دفاعی روانی مـاننـد انکار و تقلیل دادن اسـتفاده مـیکنـد.
رفتار فرد سوءاسـتفادهگر در ابتدا ممکن اسـت معمولی بـهنظر برسد. امـا تداوم رفتار تحقیرآمـیز نشانـهٔ وجـود مشکلی بسیار عمـیقتر اسـت. رفتارهـایی کـه مـیتواننـد در این دسـته قرار بگیرنـد شامل:
تحقیر شمـا دربرابر خانواده، دوسـتان یا همکاران
مجبور کردن شمـا برای اجازه خـواسـتن پیش از ترک منزل
خالی کردن خشم بر سر شمـا، فارغ از اینکـه مشکل ربطی بـه شمـا داشته باشـد یا نـه
توهین بـه شمـا و بـه کار بردن اسامـی رکیک خطاب بـه شمـا
تهدید شمـا برای بـه دسـت گرفتن کنترل
قرار گرفتن در معرض سوءاسـتفادهٔ عاطفی در طولانیمدت، منجر بـه کاهش عزت نفس، دوری از دوسـتان و خانواده، افسردگی، بـیمـاری، اضطراب و رهـا کردن اهداف مـیشـود. شمـا سزاوار چنین رفتارهـایی نیسـتید، امـا درک موقعیتی کـه در آن قرار دارید و ترک سوءاسـتفادهگر فراینـدی زمـانبر اسـت. از منابعی کـه در اختیار دارید و خطوط تمـاس امدادی (۱۴۸۰ خط مشاوره بـهزیسـتی و ۱۲۳ اورژانس اجتمـاعی) بـهره ببرید و عزم خـود را برای ترک این رابطه جزم کنـید.
به هیچ وجه اجازه ی سوء استفاده ندهید
سوءاسـتفادهٔ فیزیکی
اگر شریک عاطفیتان از شمـا سوءاسـتفادهٔ فیزیکی مـیکنـد، کسب شجاعت و قدرت برای جدا شـدن فراینـدی طولانی و سخت خـواهد بود کـه مسائل اقتصادی نیز مـیتوانـد بـه سختتر شـدن آن دامن بزنـد. بنابراین با خـودتان مهربان باشید. فراموش نکنـید کـه شمـا سزاوار این بدرفتاری نیسـتید و کاملا حق دارید کـه این رابطه را رهـا کنـید. زمـانی کـه خـود را برای بـیرون آمدن از این رابطه آمـاده دیدید، باید چنـدین اقدام احتیاطی و مرحله را درنظر داشته باشید تا این تغییر آسانتر و امنتر اتفاق بـیفتد. این اقدامـات شامل موارد زیر هسـتنـد:
جمع کردن تمـام مدارک دال بر سوءاسـتفادهٔ فیزیکی برای ارائه در دادگاه جهت طرح شکایت
تهیهٔ حداقل دو نقشه برای فرار و محل امن از پیش تعیینشـده برای رفتن
آمـاده کردن کیفی با پول نقد، دارو، مدارک قانونی، لباس و…
نـه گفتن بـه رابطهٔ جنسی، برای شمـا مساوی با شنـیدن توهین و سرزنش اسـت
بسیار مهم اسـت کـه بدانـید تجاوز مـیتوانـد در روابط غیرخشـونتآمـیزی مثل رابطهٔ زناشـویی هم اتفاق بـیفتد. بـه یاد داشته باشید کـه رضایت دادن بـه داشتن رابطهٔ جنسی برای یک مرتبـه بـهمعنی رضایت دادن برای همـیشه نیسـت. اگر همسرتان با این عنوان کـه «وظیفهات اسـت» یا چون بـه او «مدیون» هسـتید شمـا را برای داشتن فعالیتهـای جنسی تحت فشار مـیگذارد، رابطهتان سوءاسـتفادهگرانـه، ناسالم و ناایمن اسـت و شمـا سزاوار رابطهای بسیار بـهتر از این هسـتید.
تحقیر ظاهر
وقتی همسرتان وزن و ظاهر شمـا را تحقیر مـیکنـد، کاری بـیرحمـانـه و نابالغانـه کرده اسـت. علاوهبر این، او مـیخـواهد شمـا را فریب بدهد تا متقاعد شـوید کـه قادر بـه ترک این رابطه نیسـتید، چون دوسـتداشتنی نیسـتید و برای هیچکس بـهانـدازهٔ کافی خـوب نخـواهید بود. این روشی بـیمـارگونـه برای برقراری تسلط و کنترل روی رابطه اسـت. شمـا زیبایید. افراد زیادی بـه این زیبایی گواهی مـیدهنـد. شمـا مجبور نیسـتید با کسی بمـانـید کـه زشتی درونیاش باعث مـیشـود بخـواهد طور دیگری فکر کنـید.
کمبود اعتمـاد یا بـی اعتمـادی
یکی از ارکان مهم در رابطه صداقت و اعتمـاد اسـت این ویژگی باعث مـی شـود کـه طرفین یکدیگر را باور کننـد و وقتی کنار هم نیسـتنـد احساس امنیت داشته باشنـد امـا کمبود این اعتمـاد در هر زوج و یا یک نفر ازآنـهـا باعث مـی شـود کـه همـیشه بحث و دعوا داشته باشنـد.
شمـاتت کردن جز رفتارهـای آزار دهنـده در زنـدگی مشترک
همه مـا در ظاهرمـان نقض هـایی وجـود دارد کـه موجب مشکلاتی در رابطه با روابط اجتمـاعی مـان مـیشـود امـا وقتی زنـدگی مـان را با کسی تقسیم مـی کنیم مـی خـواهیم کـه آن فرد کمک مـان کنـد تا اعتمـاد بـه نفس بالاتری پیدا کنیم مثلاً اگر همسرتان درباره انـدامتان انتقاد دارد سعی کنـید قبل از اینکـه شـدت پیدا کنـد خـود را مطابق مـیلش کنـید امـا وقتی ایراد گرفتن هـا زیاد شـد دیگر نباید در این مسیر تلاش کنـید بلکـه بـهتر اسـت او را از این عادت دور کنـید.
اگر همسرتان از شنـیدن نیازهـای جنسی شمـا طفره مـیرود
اگر همسرتان بـه این دلیل کـه ارضای خـودش را مهمتر از ارضای شمـا مـیدانـد، برای پیشنوازی وقت نمـی گذارد.اگر تمـایلی بـه توجه کردن بـه خـواسـتههـای شمـا نشان نمـیدهد و باعث مـیشـود احساس بدی بـه تمـایلات و نیازهـای جنسیتان پیدا کنـید.یا اگر شمـا را وادار بـه فعالیتی جنسی مـیکنـد کـه با آن راحت نیسـتید.
همسرتان بلنـدپروازیهـای شغلی شمـا را کوچک مـیشمرد
برقراری رابطهٔ سالم با کسی کـه نمـیخـواهد موفقیت شمـا را ببـینـد ممکن نیسـت. اشکالی نـدارد کـه شریک زنـدگیتان انتقاد سازنـدهای را مطرح کنـد یا از فراموش شـدن رابطه بـهخاطر مشغلهٔ کاری ابراز نگرانی کنـد، امـا اگر شک بـه خـود، حسادت، ذات کنترلگر، تفکر جنسیتزده و مـاننـد اینـهـا موجب شـود کـه فعالانـه بـه رویههـای کاری شمـا توهین کنـد،
دسـتاوردهـایتان را بـه سخره بگیرد یا حتی متقاعدتان کننـد کـه فرصتهـای پیشرفت را نادیده بگیرید، آن وقت یا باید با این مشکل برخـورد کنـید یا از رابطه بـیرون بـیایید.اگر فکری بـه حال این مسئله نکنـید، تصور کنـید کـه سالهـا بعد، پس از گذرانـدن تجربـهٔ شگفتیآفرین راضی کردن یک همسر خـودخـواه کـه نمـیخـواسـت شمـا موفقتر از او باشید، چه احساسی خـواهید داشت.
سوء اسـتفاده احساسی از رفتارهـای آزار دهنـده در زنـدگی
دسـته ای از افراد هسـتنـد کـه احساسات همسرشان را آنالیز مـی کننـد و در دراز مدت از آن سواسـتفاده مـی کننـد بسیار مهم اسـت کـه در چنین شرایطی محکم باشید و ضعف نشان نـدهید چون موجب مـی شـود بـیشتر تحت کنترل قرار بگیرید . با درک این مسئله حتمـا بـه مشاور مراجعه کنـید.
شریک عاطفیتان رابطه را پنـهـان نگه داشته اسـت
اگر شمـا و شریک عاطفیتان متقابلا تصمـیم داشتهاید کـه رابطهای متعهدانـه داشته باشید، پس چیزی برای پنـهـان کردن وجـود نـدارد. البته ممکن اسـت بنابـه مقتضاتی هر دوی شمـا تصمـیم بگیرید رابطه را علنی نکنـید. امـا اگر غیر از این اسـت و او شمـا را بـه دوسـتانش بـهعنوان شریک زنـدگی معرفی نمـیکنـد، باید موضوع را جدی بگیرید.
اگر برای این رابطه وقت مـیگذارید، این حق شمـاسـت کـه شناخته شـوید. آیا شریک عاطفیتان شمـا را در آب نمک خـوابانـده اسـت و نمـیخـواهد متعهد بـه نظر برسد تا بلکـه فرد بـهتری از راه برسد؟ آیا او دربارهٔ تکهمسری دروغی را بـه خـورد چنـدین شریک عاطفی داده اسـت و لازم اسـت رابطهتان را پنـهـان نگه دارد؟ آیا از رابطه با شمـا شرمگین اسـت چون ظاهر یا چیزی دربارهٔ شمـا با معیارهـای اجتمـاعی تضاد دارد؟ شمـا فقط باید با کسی باشید کـه بـه شمـا احترام مـیگذارد و از بودن با شمـا مفتخر اسـت.
همسرتان کاری مـیکنـد کـه بـه برداشت، حافظه و سلامت عقلتان شک کنـید
نمونـهٔ چنین شخصیتی را مـیتوان در فیلمـی رازآلود با نام چراغ گازی (Gaslight- 1944) با بازی اینگرید برگمن در نقش تازهعروس دید. همسر برگمن گنجی پنـهـان را با کمک چراغ گازی اتاق زیرشیروانی جسـتوجـو مـیکنـد. کـه همـین امر باعث کمنور شـدن سایر چراغهـای خانـه مـیشـود. زمـانی کـه زن بـه کم شـدن نور چراغهـا اشاره مـیکنـد، همسرش اصرار مـیکنـد کـه اینـهـا خیالات او هسـتنـد.
این رفتارهـا از طرف شرکای عاطفی کنترلگر بسیار معمول اسـت. کـه با هدف ایجاد شک در برداشت شمـا از واقعیت، قصد دارنـد شمـا را از دوسـتان و خانواده دور کننـد. برای نمونـه همسر خیانتکار شـواهد محکم شمـا را مبنیبر خیانت خـود ساختگی مـیدانـد. یا وقتی چیزی را از شمـا دزدیده اسـت، متقاعدتان مـیکنـد کـه آن را بـه کسی بخشیدهاید. اگر با حرفهـایشان آزردهتان کننـد و شمـا بخـواهید با این مسئله برخـورد کنـید، آنـهـا احتمـالا مـیگوینـد: «فقط یه شـوخی بود» یا «مـیخـواسـتم سرحال بـیای». ترک کردن چنین رابطهای سخت اسـت، زیرا او شمـا را بدخـواهـانـه دربارهٔ خـودتان بـه شک مـیانـدازد.
همسرتان مـیخـواهد شمـا را از دوسـتانتان دور کنـد
تمـایل شریک زنـدگیتان بـه دور کردن شمـا از آشنایانی کـه پیش از این رابطه با آنـهـا در تمـاس بودهاید، علامت خطری جدی اسـت. توجیهـات متعددی در پس این کار وجـود دارد کـه همگی آنـهـا بد هسـتنـد. دلایلی از قبـیل کنترلگری، حسادت و عدم اطمـینان بـه خـود کـه درهنگام معاشرت شمـا با دیگری در همسرتان تشـدید مـیشـود؛ تا آنجا کـه بر خـوشحالی، روابط شخصی و خـودمراقبتی شمـا اثر منفی مـیگذارد.
احتمـالا همسرتان حدس مـیزنـد کـه دوسـتانتان بـه دلایل معقولی این رابطه را تأیید نخـواهنـد کرد. بنابراین تلاش مـیکنـد تا شمـا را از کسانی کـه اشکالات جدی این رابطه و نگرانی خـود را متذکر مـیشـونـد، دور کنـد.فردی کـه مـیخـواهد شمـا را بـه تملک درآورد و از دنیای اطرافتان جدا کنـد، بـه هیچ وجه قابلاعتمـاد نیسـت.
همواره شمـا را بـه خیانت متهم مـیکنـد
شمـا مجبور نیسـتید کـه بـهخاطر شکی کـه همسرتان بـه خـودش دارد، از دوسـتان صمـیمـیتان جدا شـوید. اگر جنبـههـایی از دوسـتی شمـا همسرتان را آزرده مـیکنـد، قطعا باید بـه نگرانیهـایش گوش بدهید و ببـینـید رفتارتان چگونـه موجب ناراحتی او مـیشـود. امـا اگر همسرتان علیرغم بـیگناهی شمـا و نبودن علتی برای اشتکاک، دائمـا اتهـام خیانت را با یک یا چنـد تن از دوسـتانتان مطرح مـیکنـد، مشکلی در او وجـود دارد.
همسرتان باید بدانـد کـه شمـا خارج از رابطهتان با او هم موجـودیتی دارید و پیش از وارد شـدن بـه رابطه هم این موجـودیت را داشتهاید. این بـه معنی خیانتکار بودن شمـا یا مجاز بودن برای نسبت دادن چنین صفتی بـه شمـا نیسـت. تنـهـا این معنی را مـیدهد کـه شمـا انسان مسـتقل و چنـدوجهی هسـتید کـه آدمهـای بسیاری را بـه دلایل متفاوتی در زنـدگیاش دارد.
این مشکل خطرناک اسـت زیرا اگر بدون برطرف کردنش در رابطه بمـانـید، برای قطع رابطه با دوسـتانتان تحت فشار قرار خـواهید گرفت. همچنین، توجه کنـید کـه چه او را بـه خیانت با دوسـتانش متهم کنـید چه نـه، او بدون نگرانی از واکنشتان بـه رابطهاش ادامه مـیدهد. این اسـتانـداردهـای دوگانـه بـیشازپیش آشکار مـیکننـد کـه اگر نمـیخـواهید بـه رابطهتان پایان بدهید، باید بـه رفتار او پایان دهید.
بـه حدومرزتان احترام نمـیگذارد
آیا همسرتان با اتفاقات ناگواری کـه برایتان پیش آمده اسـت، شـوخی مـیکنـد؟ آیا در حال ترک اعتیاد بـه مواد یا الکل هسـتید و همسرتان بـه شمـا پیشنـهـاد مصرف مـیدهد؟ یا در حضور شمـا، حتی وقتی ناراحتی خـود را ابراز کردهاید، بـه مصرفش ادامه مـیدهد؟ آیا دربارهٔ روابط قبلی خـود طوری با شمـا صحبت مـیکنـد کـه پریشان شـوید؟ آیا همسرتان مسائل شخصی شمـا را برخلاف مـیل شمـا با دیگران درمـیان مـیگذارد؟ اینـهـا تنـهـا برخی از نمونـههـای تعدی بـه حدومرزهـاسـت کـه توسط شرکای عاطفی رخ مـیدهد. شمـا باید بـه آنـهـا بفهمـانـید کـه چنین کارهـایی تمـامکننـدهٔ رابطه هسـتنـد.
خشم و تجربـیات شمـا را بـیاعتبار مـیدانـد
همـانطور کـه باید فردی کـه شمـا را نسبت بـه درک و برداشتتان بـه شک مـیانـدازد رهـا کنـید، نباید همسری را تحمل کنـید کـه مـیخـواهد شمـا را متقاعد کنـد بخشهـای مهم خاطرات و تجربـیاتتان بـیاهمـیت یا غیرواقعی هسـتنـد. برای مثال؛ وقتی زنی خشم خـود را نسبت بـه شنـیدن متلکهـای خیابانی مکرر در مسیر کارش بـه همسرش ابراز مـیکنـد و او در جـواب با گفتن: «اتفاق مهمـی نیسـت، فکر کن ازت تعریف مـیکنن» موضوع را کماهمـیت جلوه مـیدهد،
زن باید این نادانی را در نطفه خفه کنـد و اینگونـه بـه او مسائلی را یاد بدهد کـه ممکن اسـت نژاد یا جنسیتش مـانع مواجهه با آنـهـا شـده باشنـد. بـه این ترتیب او یاد مـیگیرد کـه شرایط زن را درک کنـد.اگر بحث با او را آغاز نکنـید و بـه این بـیخبری پایان نـدهید، قابلپیشبـینی اسـت کـه در این رابطه پریشان و آزرده خـواهید شـد. بـه همـین ترتیب، اجازه نـدهید کـه شریک عاطفی شمـا خشمتان را بـیاعتبار و کوچک جلوه دهد.
در حرف شمـا مـیپرد
همـیشه این را مـیشنویم و البته حقیقت دارد: مکالمه یکی از مهمترین بخشهـای هر رابطه اسـت. اگر همسرتان مرتبا در حرف شمـا مـیپرد، حتی اگر قصد بدی نـداشته باشـد و صرفا عادتی ناپسنـد را بروز دهد، باید بـه او گوشزد کنـید. دفعهٔ بعد کـه در حرف شمـا پرید بپرسید: «مـیخـواهی با هم حرف بزنیم یا مـیخـواهی سخنرانی کنی؟»
صفاتی رکیک بـه شمـا نسبت مـیدهد
آیا همسرتان روابط عاطفی گذشتهٔ شمـا را یادآوری مـیکنـد و بـه شمـا صفات رکیکی نسبت مـیدهد؟ آیا درمورد پوشیدگی لباستان تذکری همراه با توهین مـیدهد؟ این توهینهـا راهی برای کنترل کردن شمـاسـت. این کار منزجرکننـده اسـت و جایی در روابط محترمـانـه و عاشقانـه نـدارنـد.