بـخـاری خـــودرو خوب کار نمی کند،دلایل خرابی بـخـاری خـــودرو
این روزها که سرمای بی سابقهای را در جای جای ایران تجربه میکنیم، فراوانترین عیبی که برای خـــودروها رخ میدهد و صاحب خـــودرو را به زحمت میاندازد، کمبود گــــرمـــای بـخـاری است.
بـخـاری ماشین هم به مثل کولر کاربرد زیادی دارد و تقریبا نزدیک به نیمی از ســـال مورد استفاده قرار می گیرد. از این رو عیب یابی بـخـاری ماشین هم از اهمیت بالایی برخوردار است. یعنی از اوایل پاییز تا اوایل فروردین ماه ســـال بعد مورد استفاده قرار می گیرد. از همین رو چک کردن بـخـاری و عیب یابی آن بسیار پر اهمیت است. به طور معمول زمانی که می خواهیم از بـخـاری ماشین برای گرم کردن فضای داخل کابین استفاده نماییم، حداقل ۲-۳ دقیقه باید صبر کنیم تا موتور خـــودرو و آب رادیاتور به دمای بالا برسد. اما گاها دیده شده حتی بعد از یک ساعت روشن بودن موتور خـــودرو، بـخـاری ماشین گــــرمـــای کمی را به فضای کابین منتقل می کند. در این مطلب می خواهیم دلیل گــــرمـــای کم و خرابی بـخـاری ماشین را بررسی کنیم.
رادیاتور و لوله های آب
یکی از فراوان ترین دلیل گرم نشدن بـخـاری مربوط به کثیفی و جرم گرفتن رادیاتور و لوله های آب بـخـاری است. به طوری که در مورد بیــشتر اتومبیل هایی که کارکرد بالاتر از سه ســـال دارند بدون تردید میتوان گفت بخشی از حرارت بـخـاری بدلیل کثیفی رادیاتور بـخـاری کم شده است، هر چند این افت حرارت محسوس و آزار دهنده نباشد. در بیــشتر اتومبیل ها شلنگ های بـخـاری روی لوله های فلزی بسته میشوند که به قسمتهایی از سیلندر و سرسیلندر متصل شده است. این لوله ها با گذشت زمان دچار زنگ زدگی می شوند و قطر داخلی آنها بوسیله لایه ای از جرم و پوسیدگی به نصف یا کمتر کاهش میابد که باعث افت جریان آب در رادیاتور بـخـاری می شود، شلنگ های بـخـاری نیز ممکن است دراثر پوسیدگی و جدا شدن لایه داخلی مسدود شوند.
استفاده نکردن از بـخـاری در تابستان
باعث می شود حرارت شبکه های رادیاتور بـخـاری، بیــشتر از حد مواقع استفاده در زمــسـتان شده و شرایط برای جرم گرفتن مهیا شود، در طول ماههای گرم گاهی تا هشتاد درصد مسیر عبور آب در رادیاتور بـخـاری مسدود شده و با فرا رسیدن فصل سرما بـخـاری را از کار می اندازد. بهترین راه برای حل این مشکل باز کردن شلنگهای آب بـخـاری و تمیز کردن داخل رادیاتور بوسیله مخلوط پنجاه درصد آب و جرم گیر و فشار آب می باشد . میتوانید یکی از شلنگ ها را بالاتر نگاه داشته و بوسیله یک قیف کوچک محلول آب و جرم گیر را داخل آن بریزید و حدود ده دقیقه منتظر بمانید، بطوری که جرم و کثیفی داخل رادیاتور از سمت دیگر شلنگ بـخـاری خارج شده و بیرون بریزد ، سپس با فشار شلنگ آب (ترجیها آب گرم) رادیاتور را از محلول پنجاه درصد جرم گیر و جرم های باقیمانده پاک کنید و پس از تمیز شدن آب خروجی و عدم وجود زنگ و ذرات معلق در آن شلنگ بـخـاری را در محل خود نصب کنید.
خراب شدن فن و یا دمنده بـخـاری
دلیل دیگر که بسیار فراوان است، خرابی فن و یا دمنده بـخـاری است. در این حالت رادیاتور بخوبی گرم میشود، آب داغ موتور نیز وارد سیستم میشود، ولی در نهایت هوای محیط به درستی وارد نشده و با شبکه گــــرمـــایی برخورد نمیکند. عیب این حالت، فن یا همان دمنده بـخـاری است. برای رفع این عیب باید فن بـخـاری را باز کرده و آن را در بیرون تست کرد، سپس عیب آن را برطرف کرده و دوباره روی سیستم نصب کرد.
نبودن آب کافی موتور
گاهی آب موتور کافی نیست و سطح آن پایین است در نتیجه شبکه گــــرمـــایی بـخـاری نیز نمیتواند به درستی تبادل حرارتی داشته باشد، در این حالت باید به سیستم خنککاری موتور آب اضافه کنیم. سپس سیستم را هواگیری کرده و آن را نشتیابی میکنیم.
خرابی در دریچه های بـخـاری
یکی از دلایل گرم نشدن بـخـاری اشکال در دریچه های بـخـاری و ورود هوای سرد به خروجی مسیر هوای بـخـاری است که باعث ولرم یا سرد شدن باد بـخـاری می شود . در اتومبیل هایی که دریچه تنظیم سرما و گــــرمـــای آنها مکانیکی است و بصورت چرخشی یا رفت و برگشتی بوسیله حرکت دست تنظیم می شود معمولا خار نگهدارنده سیم دریچه هوا دچار اشکال شده و دریچه هوای سرد بطور کامل بسته نمی شود . معمولا در صورت بروز این مشکل اهرم تنظیم دریچه هوا شل شده و یا در آخرین محل تعیین شده برای حالت سرما قرار نمی گیرد و درصورت قرار دادن اهرم کنترل به سمت وضعیت سرما در آخرین مرحله به صورت فنری به عقب باز می گردد.در اتومبیل هایی که دارای سیستم تهویه هوای اتوماتیک الکترونیکی می باشند یک موتور الکتریکی کوچک ، دریچه تنظیم هوا را باز و بسته می کند که دارای چرخ دنده های پلاستیکی کوچک و ظریف است.
باز ماندن ترموستات
یکی دیگر از عواملی که در کارکرد بـخـاری نقش بسیار مهمی دارد ترموستات خـــودرو میباشد. ترموستات وظیفه دارد تا مسیر آب موتور را تغییر دهدیعنی زمانی که نیاز به خنککردن آب نیست آب همچنان داخل موتور و اطراف آن گردش کند و وارد رادیاتور نشود. هر زمان که دمای آن به حدی بالا رفت که نیاز به خنککاری و کاهش دما بود، ترموستات خود به خود باز شده و اجازه عبور آب را میدهد. گاهی در فصل زمــسـتان ترموستات برداشته میشود و آب در تمامی مواقع خنک میشود. این حالت فقط مناسب هوای گرم است و در فصل زمــسـتان باعث میشود تا بـخـاری، گــــرمـــای موردنیاز را تولید نکند. گاهی ترموستات خراب است و همیشه در حالت باز قرار دارد. در این شرایط هم باز بـخـاری گــــرمـــای موردنیاز را تولید نمیکند برای رفع عیب باید ترموستات تعویض شده و سیستم نشتیابی شود.
کم بودن سطح مایع سیستم خنک کننده
پایین بودن سطح مایع سیستم خنک کننده (ضد یخ) باعث می شود گــــرمـــای بـخـاری تا حد زیادی کم و یا قطع شود . از آنجایی که بـخـاری حرارت خود را از گــــرمـــای مایعی که در سیستم خنک کننده در حال چرخش است دریافت می کند و رادیاتور بـخـاری در سطح نسبتا بلندی نسبت به سیستم گردش آب قرار گرفته، پایین بودن سطح آب باعث عدم گردش آب گرم در رادیاتور بـخـاری و در نتیجه سرد شدن باد بـخـاری می شود . ممکن است سطح آب کمی پایین باشد و نیمی از رادیاتور را در بر بگیرد ، در اینصورت گــــرمـــای بـخـاری حدودا نصف می شود و با بالا بردن دور موتور (گاز دادن) به گــــرمـــای آن تا حدودی اضافه می شود. در بیــشتر اتومبیل ها در هنگاه کم بودن آب رادیاتور یا همان مایع سیستم خنک کننده، گــــرمـــای باد خروجی دریچه های بـخـاری با هم تفاوت میکند. به طور مثال گــــرمـــای باد دریچه سمت شاگرد بیــشتر یا کمتر از گــــرمـــای دریچه وسط یا سمت راننده می شود .
جرم گرفتن پروانه ی واتر پمپ
جرم گرفتن و خوردگی پروانه های واتر پمپ باعث می شود گردش آب در دور آرام بسیار کند یا متوقف شود . در این صورت بـخـاری در دور آرام موتور ولرم یا سرد شده و به محض حرکت اتومبیل یا گاز دادن و بالا بردن دور موتور بـخـاری گرم می شود. در بعضی از اتومبیل ها واتر پمپ بوسیله واشر روی سیلندر یا سینی جلوی موتور بسته می شود. در این نوع اتصال واتر پمپ، در صورت کلفت بودن واشر، فاصله بین پروانه واترپمپ و کفه روی سیلندر یا سینی موتور زیاد شده و جریان آب به سمت رادیاتور بـخـاری را کاهش می دهد. این مشکل نیز باعث سرد یا ولرم شدن بـخـاری در دور آرام می شود.