آموزش هدف گذاری در زنــدگی
هدف داشتن و هدف گذاری یکــی از اقدامات بسیـار مهم برای موفقیت و رسیدن بــه نتیجه منــاسب و دلخواه اســت جدا از این کــه هدف شما چه انــدازه بزرگ می بــاشـد. هدف گذاری درســت و هدف گذاری مسیر و روشهــای دســت یـابــی بــه اهداف را مشخص می کنــد.زنــدگی بــه شکلی اســت کــه ما بــا این حال کــه چشمانــدازی بلنــدمدت داریم در لحظه زنــدگی میکنـیم. ما در زمان حال زنــدگی میکنـیم و برای آینــده رؤیـاهــایی بزرگ داریم. شاید زنــدگیِ اکنون ما موانعِ دشـواری بسیـاری داشته بــاشـد، اما هدف گذاری میتوانــد چشمانــدازی طولانـیمدت برای زنــدگی ما فراهم کنــد.
بــه سمت موفقیت در زنــدگی هدف گذاری کنـید
اهداف زنــدگیتـان چیســت؟
اگر اولین بــار اســت کــه اقدام بــه هدفگذاری میکنـید، مهم اســت کــه بدانـید، تمامی اهداف شما بــاید در یک راســتـا بــاشنــد. در این رابطه از خود بپرسید کــه چه چیزی از زنــدگی میخواهـید؟ چه چیزی می خواهـید بــه دســت بــیاورید؟ از پاسخهــای کلیشهای همچون شادی، ثروت و… فاصله بگیرید. مشخص کنـید کــه در ۵، ۱۰، ۲۰ و ۳۰ ســال آینــده بــه چه دســتـاوردهــایی بــاید رسیده بــاشید.
اهداف بزرگ را بــه اهداف کوچکتر تقسیم کنـید
بخشهــایی از زنــدگی، کــار، سلامت و … را کــه تمایل بــه تغییر یـا پیشرفت بــیشتر دارید تعین کنـید. مشخص کنـید کــه پس از ۱ یـا ۵ ســال در هر زمینــه میخواهـید بــه چیزی برسید.پس از مشخص شـدن این اهداف در هر بخش سعی کنـید اهداف را بــه اهداف کوچکتر تقسیم کنـید.مثلاً اگر هدف کــاهش وزندارید آن را بــه اهداف کوچکتر در رابطه بــا عادات و رژیم غذایی، ورزش کردن، سبک زنــدگی پرتحرک و … تقسیم کنـید یـا برای موفقیت در اهداف کــاری میتوانـید بــه اهدافی همچون مدیریت زمان، افزایش مهــارتهــای ارتبــاطی، یـادگیری یک نرمافزار مرتبط و … اشاره کرد.
بــازهم این اهداف میتوانـید کوچکتر کنـید. در رابطه بــا مثال قبل، ورزش کردن بــه ورزشهــای صبحگاهـی و یـا بدنســازی و تعیین هدف برای هرکدام میتوانــد تقسیم شـود. سعی کنـید در این قسمت خیلی زیـادهروی نکنـید و نــهــایتـاً هر هدف را یک یـا دو بــار کوچکتر کنـید.
اهداف خود را بنویسید تـا زودتر مشخص شـونــد
اهداف را بــهصورت خلاصه بنویسید
حال پس از مشخص کردن اهداف اصلی و زیرشاخههــای آن، نوبت بــه نوشتن اهداف میرسد. برای هر هدف بزرگ یک دفترچه مشخص کنـید. برای اهداف روزمره نـیز همان صفحه روز از سررسید کفایت میکنــد.برای تمامی اهداف deadline مشخص کنـید. (deadline) زمان سررسید اســت کــه هدف تـا قبل از آن زمان بــاید بــه یک دســتـاورد تبدیلشـده بــاشـد.نوشتن اهداف، پیگیری و جدیت را افزایش میدهد.
قدمهــای رسیدن بــه اهداف کوچک را مشخص کنـید
پس از مشخص کردن اهداف و تبدیل آنهــا بــه اهداف یـا اجزای کوچکتر حال نوبت بــه مرحلهبنــدی برای آنهــا اســت. قدمهــای لازم برای رسیدن بــه هدف بــاید مشخص شـود.در این قسمت بــاید مسیر رسیدن بــه هدف را مشخص کنـید. بداینــد کــه از کجا بــاید شروع کنـید، چه مراحلی پیش رو دارید و چه زمان بــه هدف خود میرسید.مثلاً در مثال هدف شروع ورزش، بــاید اقدامات لازم برای مهـیا شـدن شرایط را بــهعنوان قدمهــا مشخص کنـید. قبل از هر چیز بــاید لبــاس ورزشی تهـیه کنـید، زمان ورزش خود را مشخص کنـید، در بــاشگاه ثبتنــام کنـید و … هرکدام از این مراحل تـا شروع ورزش بــاید انجام شـونــد.
موقعیتتـان را ارزیـابــی و بررسی کنـید
تنــهــا راه رسیدن بــه توانــاییِ تصمیمگیریِ معقول این اســت کــه بدانـیم از آینــده چه میخواهـیم و چگونــه بــاید بــه آن برسیم. بــاید بدانـیم اکنون کجا هســتیم و در چه سطحی از زنــدگی احســاس رضایت خواهـیم کرد؛ بنــابراین ابتدا بــاید کمی فکر کنـیم و موقعیت فعلیمان را بسنجیم، وقتی دقیقا فهمیدید در چه وضعیتی قرار دارید، آن را روی کــاغذ بــیاورید. برای نوشتن موقعیت کنونـیتـان یک پرسش کلیدی وجود دارد: از وضعیت فعلیام راضی هســتم یـا نــه؟
بــه هدف هــایی کــه رسیده اید و موفقیت کسب کرده ایید را ارزیـابــی کنـید
ما از ارزیـابــی دو هدف را دنبــال میکنـیم؛ اول اینکــه ارزیـابــی شیوهای کــاربردی برای مشاهدهی پیشرفتتـان بــه شما میدهد و بــاعث میشـود چشمانــدازی را دنبــال کنـید کــه برای زنــدگی متصور هســتید. دوم اینکــه، نشانتـان میدهد کجا هســتید و وقتی بدانـید کجا ایســتـادهاید، میتوانـید تعیین کنـید بــاید کجا بــاشید. در واقع ارزیـابــی بــه شما جهت میدهد.
این هفته ســاعاتی را بــه ارزیـابــی و بررسی موقعیت و اهدافتـان اختصاص دهـید. ببــینـید، کجا هســتید و موقعیتی را کــه در آن قرار دارید بنویسید، طوری کــه پیشرفت ماهــانــهتـان از بررسیهــا و یـادداشتهــای مربوط بــه آنــهــا مشخص بــاشـد. بــهطور منظم برای ارزیـابــی و بررسی وقت بگذارید، خواهـید دید کــه چقدر نتیجه میدهد؛ این واقعا هـیجانانگیز اســت!
اهداف و رؤیـاهــای خود را تعریف کنـید
یکــی از ویژگیهــای شگفتِ ما انســانهــا این اســت کــه آرزوهــایمان برای داشتن زنــدگی بــهتر تمامی نــدارد و میتوانـیم رؤیـاهــایمان را بــه واقعیت تبدیل کنـیم و برای زنــدگی کردن بــا این رؤیـاهــا هدف گذاری کنـیم. ما میتوانـیم نگاه عمیق و درونـیتری داشته بــاشیم و موقعیت بــهتری را برای خود و خانوادهمان تصور کنـیم.میتوانـیم رؤیـای موقعیت مالی، عاطفی، معنوی یـا مادی بــهتری برای خودمان داشته بــاشیم. نــه تنــهــا توانــایی رؤیـاپردازی داریم بلکــه میتوانـیم رؤیـاهــایمان را دنبــال کنـیم و حتی بــیشتر از آن، بــا اســتفاده از توانــاییِ شنــاختی، برای دســتیـابــی بــه رؤیـاهــایمان نقشه بکشیم و راهکــارهــایی بدهـیم. این چیزی اســت کــه انســان را قدرتمنــد میکنــد!
چه اهداف و آرزوهــایی دارید؟ این اهداف و آرزوهــا جزو داشتههــای شما یـا آنچه تـا کنون انجام دادهاید نـیســتنــد. اما چیزهــایی هســتنــد کــه شما میخواهـید داشته بــاشید یـا انجام بدهـید. تـا بــهحال واقعا نشســتهاید بــه ارزش زنــدگی خود فکر کنـید و تصمیم بگیرید واقعا از زنــدگی چه میخواهـید؟واقعا چقدر زمان صرف کردید تـا عمیقا بــه رؤیـاهــای درونـیتـان فکر کنـید و در سکوت بــه نــدای قلبتـان گوش کنـید؟ آرزوهــای ما اینجا، درون قلب و همراه روحمان هســتنــد. هر کسی آرزوهــای قلبــیِ خاص خود را دارد. آرزوهــایمان ممکن اســت هر لحظه بــا ما بــاشنــد، حی و حاضر، یـا اینکــه در گذر زمان و تحت تأثیر حرفهــای دیگران کــه میگفتنــد آرزوهــایمان احمقانــهانــد زیر خروارهــا خاک مدفون شـده بــاشنــد؛ اما هنوز وجود دارنــد!
آرامش! چیزی کــه در دنـیای پرمشغلهی ما بــه انــدازهی کــافی وجود نــدارد. مدام عجله داریم. مدام در شتـابــیم، بدو بدوهــای نفسگیر داریم و مدام درگیر شلوغیهــا و فضای اضطرابآور اطرافمان هســتیم. اما قلب انســان برای زمانهــای سکوت و آرامش کــه برای نگرشهــای عمیق منــاسب هســتنــد، ســاخته شـده اســت. قلب در سکوت و آرامش دوبــاره همهچیز را بــازنگری میکنــد، میتوانـیم بــه همه چیز دقیق نگاه کنـیم. در بلنــدپروازیهــایمان رهــا شـویم و بــا بــالهــای رؤیـاهــایمان اوج بگیریم.این هفته یک «وقتِ رؤیـاپردازی» در سکوت و آرامش برای خودتـان مشخص کنـید. نــه دیگران، نــه وســایل ارتبــاطی و تلفن، نــه کــامپیوتر هـیچکدام در این برنــامه جایی نــدارنــد. فقط شما هســتید، افکــارتـان و یک قلم و کــاغذ.
بــا هدف گذاری درســت زودتر بــه موفقیت و شادکــامی می رسید
دربــارهی هر آنچه واقعا شما را بــه هـیجان میآورد فکر کنـید. وقتی آرام هســتید بــه چیزهــایی بــینــدیشید کــه واقعا احســاســاتتـان را بــه غلیـان وامیدارنــد. چه بــهعنوان تفریح و چه برای زنــدگی، دوســت دارید چه کــارهــایی انجام بدهـید؟ دنبــال چه هســتید و دوســت دارید چه چیزی را و چگونــه بــه انجام برســانـید؟ حاضرید برای تثبــیت موقعیتتـان چه تلاشهــایی بکنـید؟ کدام افکــار بزرگ قلبتـان را بــه هـیجان میآورنــد و خوشحالتـان میکننــد؟ هنگامی کــه بــه این سؤالات پاسخ بدهـید، احســاس خوبــی خواهـید داشت و اصطلاحا در «منطقهی رؤیـا» هســتید و این تنــهــا زمانـی اتفاق میافتد کــه ما متوجه بــاشیم چه آرزوهــا و رؤیـاهــایی را تجربــه میکنـیم.تمام آرزوهــایتـان را مکتوب کنـید. بــه اینکــه ممکن اســت چقدر احمقانــه یـا بــیش از حد عجیب و غریب بــاشنــد فکر نکنـید! بگذارید افکــارتـان اوج بگیرنــد آنوقت تمام آرزوهــایتـان را بــه دقت بنویسید!
حالا وقت آن رسیده کــه آرزوهــایتـان را اولویتبنــدی کنـید. کدامشان مهمتر هســتنــد؟ کدام دســت یـافتنـیتر اســت؟ بــیشتر دوســت دارید بــه کدامشان برسید؟ همهی آرزوهــایتـان را بــه ترتیب اولویت و میزان تلاشی کــه برای هر کدام نـیاز اســت، مرتب کنـید. یـادتـان بــاشـد همیشه بــاید عملگرا بــاشید، یعنـی بــه انــدازهی کــافی برای رسیدن بــه خواســتههــایتـان تلاش کنـید، نــه اینکــه فقط در خواب و رؤیـا زنــدگی کنـید.
پاسخگوی اهدافتـان بــاشید
هنگامی کــه کسی از اهداف شما بــاخبر اســت بــا پرسیدن این سؤال کــه «بــهش رسیدی؟» وادارتـان میکنــد بــه مسیرتـان ادامه بدهـید تـا بــه نتیجهی کــامل برسید. ممکن اســت شما این را یک یـادآوری بدانـید یـا اسمش را ترغیب کردن بگذارید، اما هر چه هســت یـادتـان میانــدازد متوقف نشـوید. پاسخگویی در واقع همان ثابت قدم بودن در رسیدن بــه هدف اســت؛ فرقی نمیکنــد پاسخگوی خودتـان یـا فرد دیگری بــاشید. یک هدف تـا زمانـی کــه قادر نبــاشید بــابتش بــه خودتـان یـا دیگری جواب پس بدهـید و آن را دقیق و درســت بــیان کنـید و خودتـان یـا دیگران را دربــارهی پیگیری آن هدف قانع کنـید، هدف قدرتمنــدی نخواهد بود.
بــا گذر زمان اهداف را تصحیح کنـید
بــا گذر زمان در راســتـای رسیدن بــه اهداف بــا چالشهــا و مشکلاتی مواجه میشـوید کــه شمارا نــاچار میکنــد تـا در برنــامه خود تغییراتی ایجاد کنـید. این تغییرات شاید در پاسخ بــه سؤالات زیر ایجاد شـونــد.آیـا این اهداف قابلدســتیـابــی اســت؟ آیـا زمان لازم برای هدف در نظر گرفتهشـده اســت؟ آیـا میتوانـید زمان آزاد خود را بــا این شرایط تطبــیق دهـید؟ قدمهــای مشخصشـده کــامل اســت؟ و…این تغییرات امری طبــیعی دررسیدن بــه هدف اســت. هـیچوقت آینــده قابل پیشبــینـی نـیســت و مطمئنــاً شما هم بــا این تغییرات روبــهرو میشـوید. مهم اســت کــه بــهمحض مشخص شـدن تغییر، دســتبــهکــار شـوید و در برنــامهریزی خود تغییرات لازم را بــه وجود بــیاورید. این تغییرات هرگز بــه معنـی شکســت دررسیدن بــه اهداف نـیســت.
واضح و مشخص هدفگذاری کنـید
در زمان هدف گذاری بــاید جوابهــای محکمی برای سؤالهــای، چگونــه، چرا، چه کسی، چه زمانـی و کجا داشته بــاشید. در زمان انتخاب هدف بــاید از چرایی پیگیری آن آگاهـی لازم داشته بــاشید. بــاید بدانـید کــه این هدف شامل کدام بخش از اهداف بزرگ زنــدگیتـان اســت و چگونــه بــه شما کمک میکنــد.
در هدف گذاری خود تلاش کنـید کــه واضح بــاشید
در مثال قبل اقدام برای خرید لبــاس ورزشی، بــهخوبــی چرای آن مشخصشـده اســت. بدون لبــاس ورزشی امکــان ورزش کردن مهـیا نمیشـود و بدون ورزش کردن کــاهش وزن امکــانپذیر نـیســت و بدون کــاهش وزن زنــدگی شما بــا ریسکهــای سلامتی و اجتماعی فراوانـی مواجه میشـود. همچنـین پاسخ سؤالهــای کجا؟ در بــاشگاه ورزشی، چه زمانـی؟ (روزهــای فرد یک ســاعت) و … پاسخدادهشـده اســت.
اهداف قابلانــدازهگیری مشخص کنـید
برای بررسی عملکرد خود لازم اســت اهداف یـا مراحل خود را بــه نحوی انتخاب کنـید کــه قابلانــدازهگیری بــاشنــد. این کــار بــه شما کمک میکنــد تـا بدانـید تـا چه انــدازه در مسیر اهداف قدم برمیدارید و در این مسیر تـا چه انــدازه موفق عمل کردهاید.در مثال کــاهش وزن مشخص کردن مقدار کــاهش وزن بــهصورت ماهـیانــه و … ازجمله اهداف قابلانــدازهگیری اســت.
در رابطه بــا اهداف، واقعبــین بــاشید
شرایط و موقعیت خود را در نظر بگیرید و بر اســاس محدودیتهــا و داشتههــای خود اقدام بــه هدفگذاری کنـید. از خود بپرسید کــه آیـا تمامی شرایط و ابزار لازم برای رسیدن بــه این اهداف را در اختیـاردارید؟ اگر اینچنـین نـیســت سعی کنـید تغییرات لازم را در اهداف، اعمال کنـید.مطمئنــاً کــاهش ۱۰ کــیلویی وزن در هفته یـا روزی ۳ ســاعت ورزش کردن و … ازجمله اهداف غیرواقعبــینــانــه خواهد بود.
اولویت بنــدی در هدف گذاری نقش اســاسی و کــار بردی ایی دارد
اولویتبنــدی را فراموش نکنـید
بــا هدف گذاری کردن مطمئنــاً در هر ســاعت بــا گروهـی از کــارهــای در دســت انجام مواجه میشـوید. اولویتبنــدی مشخص میکنــد کــه در حال حاضر از میـان کــارهــای مختلف کدامیک از اهمیت بــیشتری برخوردار اســت و بــاید قبل از ســایرین انجام شـود.عدم اولویت بنــدی بــهرهوری را کــاهش داده و بــاعث میشـود زمان کمتر برای کــارهــای مهمتر و زمان بــیشتر برای کــارهــای کماهمیتتر اختصاص دهـید. بر اســاس شرایط خود، اهمیت کــارهــای مهمتر، زمانبنــدی و … سعی کنـید برای کــارهــای در دســت اقدام در هرروز و اهداف خود اولویتبنــدی مشخص کنـید.
اقدامات خود را پیگیری کنـید
برای پیگیری و ثبت فعالیتهــا، یک سررسید و یـا دفترچهای بزرگ بــه همراه تـاریخ شاید بــهترین وسیله بــاشـد. خودتـان فعالیتهــا و کــارهــایی کــه هر یک در راســتـای یک هدف بزرگتر اســت را بررسی کنـید. بــا توجه بــه اهداف قابلانــدازهگیری، پیشرفت خود را در هر هدف مشخص کنـید. این کــار ضمن مشخص کردن اهداف، انگیزه کــافی برای پیگیری بــیشتر را مهـیا میکنــد. از سوی دیگر نظم ازدســترفته بــهوسیله این بررسیهــا بــازگردانــده خواهد شـد.
پس از رسیدن بــه اهداف، موفقیت خود را جشن بگیرید
فرقی نمیکنــد اهداف کوچک بــاشـد یـا بزرگ، هر هدفی کــه بــه دســتـاورد تبدیل میشـود یک موفقیت بــهحســاب میآید. این موفقیت را جشن بگیرید. سعی کنـید بــه نحوی یک پاداش برای خودتـان در نظر بگیرید. دقت کنـید کــه آیـا این اهداف در زمان در نظر گرفتهشـده بــهدســتآمدهانــد؟ آیـا قدمهــایی کــه مشخص کردید برای رسیدن بــه هدف کــافی بود؟ چه تغییراتی ایجاد کردید؟ نقاط مثبت و ضعف خود را از زمان هدفگذاری تـا رسیدن بــه آن بــازبــینـی کنـید و برای اهداف بعدی از تجربــیات خود اســتفاده کنـید.
بــه هدف گذاری ادامه دهـید
هدف گذاری یک فرآینــد همیشگی در زنــدگی تمامی افراد موفق اســت. سعی کنـید این کــار را بــه یک عادت در زنــدگی خود تبدیل کنـید و از زمان و انرژی خود بــه بــهترین شکل اســتفاده کنـید. پس از دســتیـابــی بــه چنــد هدف، انگیزه شما هم برای ادامه دادن این راه افزایش پیدا میکنــد.