سد لتیـان
یکی از مناطق گردشگری آرام و جذاب اطراف شهر تهـران، دریاچه سد لتیـان است. نام سد لتیـان در گذشته فرحناز بوده است که بر روی رودخانه جاجـرود ساخته شده است. سطح حوزه آبریزی این سد به مساحت ۶۹۸۰۰ کیلومتر مربع و با متوسط جریان آب سالانه به میزان ۳۵۰ میلیون مترمکعب در فاصله ۵ کیلومتری شهر جاجـرود قرار دارد. این سد بتنی و بزرگ در حدود ۳۰ درصد آب شهر تهـران را تامین می کند. این دریاچه زیبا در ۲۵ کیلومتری استان تهـران و در جنوب شهر لواسـان قرار دارد که در بین دو کوه جاجـرود و بندک واقع شده است که از دو طرف این سد را محاصره کرده اند. علاوه بر این دو کوه دو پارک جنگلی لتیـان و تلو نیز به زیبایی این سد افزوده است. این سد زیبا در ارتفاع ۱۶۰۰ متری از سطح دریا ساخته شده است. در سال ۱۳۳۸ مطالعات این سد آغاز گردید. در سال ۱۳۴۲ عملیات احداث آن شروع و در سال ۱۳۴۶ به بهرهبرداری رسید.
در واقع نام لتیـان برگرفته شده از نام یکی از روستاهای نزدیک شهر لواسـان است که در زمان ساخت این سد به زیر آب رفته است. پس از زیر آب رفتن روستای لتیـان ساکنین این روستا در شهر لواسـان سکونت گزیدند. محله هایی از شهر لواسـان که در نزدیکی این سد قرار دارند عبارتند از: کلاک، ناران، تپه سید پیاز، گلندوک، جاییج، نجارکلا، قاضی اباد، سبو بزرگ، سبو کوچک و شورکاب.
یکی از تفریحاتی که در این سد بسیار رواج دارد، ماهیگیری می باشد. از جمله ماهی های که در این سد یافت شده است عبارتند از کپور کراس و ماهی سفید می باشد. در چند سال پیش ماهی قزل آلا نیز در این سد مشاهده شده بود که امروزه بسیار کمیاب می باشد. در کنار ماهیگیری، قایق سواری نیز از جمله تفریحات پر طرفدار در این دریاچه زیبا می باشد.
رودخانه جاجـرود
این رودخانه از رشته کوه های البرز سرچشمه میگیره و حدود ۴۰ کیلومتر طول دارد. نام جاجـرود از روستایی قدیمی به نام جاج گرفته شده که در نزدیکی گلندوک لواسـان قرار دارد. جالب است بدانید که دریاچه سد لتیـان تا نزدیکی لواسـان ادامه پیدا میکند. البته روایتی هم هست که گفته می شود نام جاجـرود از نام سلطانی به اسم سلطان جاج گرفته شده که در برهه ای از زمان بر این منطقه حکمرانی می کرده است.
هدف از احداث این سد
تأمین آب شرب تهـران به میزان ۲۹۰ میلیون مترمکعب از طریق تونل ۹٫۵ کیلومتری به تصفیهخانه تهـرانپارس، تأمین آب زراعی دشت ورامین به میزان متوسط ۱۶۰ میلیون مترمکعب و همچنین تولید متوسط سالانه ۷۰۰۰۰ مگاوات ساعت انرژی برق–آبی جهت شبکه سراسری از اهداف اصلی احداث این سد بوده است. در ادامه توسعه منابع آب شرب برای مصرف روز افزون تهـران بزرگ، از سال ۱۳۶۷ نیز سالانه بهطور متوسط ۱۴۰ میلیون مترمکعب آب از سد لار، از طریق تونل انتقال لار–کلان به طول ۲۰ کیلومتر به نیروگاه کلان و سپس از آنجا به مخزن سد لتیـان انتقال داده شده است؛ که این توسعه باعث بالا رفتن حجم آب قابل تنظیم سد لتیـان به میزان ۴۱۰ میلیون مترمکعب شده است.
جاذبه های گردشگری این ناحیه
این منطقه به دلیل آب و هوای مطبوعی که دارد، همیشه مورد توجه طبیعتگردان و علاقمندان به طبیعت بوده و هست. در این دریاچه انواع ماهی نیز پرورش داده می شود؛ در حال حاضر فقط ماهی کپورکراس و ماهی سفید رودخانهای و زردپر در این سد مشاهده شدهاند در صورتی که چند سال پیش ماهی قزلآلا یکی از ماهیهای مشهور این سد بوده که دیگر مشاهده نشده است.
ایستگاههای قایقرانی و اسکی روی آب این دریاچه هم که زیر نظر نیروی هوایی و شهرداری لواسـان انجام میشود، تفریح لذتبخشی است که میتواند خستگی یک هفته کار و تلاش را از تن شما بیرون کند و شادابی زیادی را برای شما به ارمغان بیاورد.
علاوه بر طبیعت زیبای اطراف رودخانه جاجـرود و طبیعت دریاچه سد لتیـان آبشار و روستای کمرد که در ۲۰ کیلومتری جاده رودهن واقع است از جاذبههای زیبای این منطقه است. آبشار کمرد بین جاجـرود و شهر جدید پردیس و در روستای کمرد واقع شده است؛ این آبشار زیبا در کنار روستای کمرد و در منطقهای سرسبز و زیبا قرار گرفته است. این مکان با اینکه در استان تهـران و در نزدیکی جاجـرود قرار گرفته اما منطقه کمتر شناخته شدهای است.
راه های دسترسی به سد لتیـان
این سد ۵ کیلومتری شمال جاجـرود قرار دارد و اگر از تهـرانپارس حرکت کنید در عرض کم تر از ۴۵ دقیقه به این سد میرسید. این منطقه علاوه بر جاجـرود از سمـت لواسـان هم دسترسی مستقیمی دارد.
از تهـران برای رسیدن به سد لتیـان دو مسـیر وجود دارد: از سه راهی تهـرانپارس به سمـت جاده دماوند و از آنجا به سمـت جاجـرود حرکت کنید. وقتی به پل جاجـرود رسیدین، جاده ی سمـت شمال و به موازات جاجـرود را ادامه دهید. بعد از ۵ کیلومتر مسافت به ورودی سد لتیـان میرسید.
گزینه دیگری هم وجود دارد. از انتهای لواسـان بزرگ حرکت کنید، جایی که به دو راهی میرسید، مسـیر رو به سمـت جنوب شرقی ادامه دهید، یعنی به دست راستتان بپیچی و همان مسـیر را ادامه دهید.