زندگینامه امام محمد باقر (ع) و نحوه شهادت آن حضرت
نگاه مختصر به زندگینامه امام محمد باقر :
حــضرت امــام محــمدباقــر (ع) پنجمین امــام شیعیان جهان است. ایشان در روز جمعه (یا دوشنبه یا سه شنبه) اول (غره) ماه رجب به دنیا آمدند.
بنا بــه روایتی نیز سوم ماه صفر سال ۵۷ هجری قمری تاریخ تولد ایشان ذکر شده است.
زندگینامه امام محمد باقر (ع) | از ولادت تا شهادت
پــدر ارجمندش حــضرت امــام سجاد (ع) پســر امــام حسین (ع) می باشد. مادر گرامی ایشان ام عبدالله، فاطمه دختر امــام حسن مجتبی (ع) است.
بنابراین امــام محــمدباقــر (ع) اولین امــامی است کــه از نسل هر دو فرزندان امــام علی (ع) و حــضرت فاطمه زهرا (س) میباشــد.
حــضرت امــام سجاد (ع) پس از تولد فرزند بزرگوارش، او را در آغوش گرفت.
ایشان را نوازش کرد و بر گوش راست او اذان گفت. بر گوش چپش اقامه خواند و این مولود مبارک را «محــمد» نام نهاد.
شان مقام مادر حضرت امام محمد باقر (ع) از زبان خود حضرت
حــضرت امــام باقــر (ع) میفرماید: «مادرم نزدیک دیواری نشسته بود. ناگهان دیوار شکافته شــد و ما صدای هولناک فرو ریختن دیوار را شنیدیم.
در این حال، مادرم دست خود را بلند کرد و بــه طرف دیوار گرفت و گفت: نه، بــه حق مصطفی صلی الله علیه و آله قسم یاد میکنم کــه خداوند اجازه سقوط بــه تو نداده است.
پس دیوار در هوا معلق ماند تا مادرم از آن بگذشت. پس از آن، پــدرم امــام سجاد علیه الســلام، یک صد دینار از برای مادرم صدقه داد.»
زندگینامه امام محمد باقر (ع) | کنیه و القاب امــام محــمد باقــر(ع)
کنیه امــام باقــر (ع) «ابوجعفر» است. معروفترین لقب ایشان «باقــر العلوم» بــه معنای شکافنده علوم است.
آن حــضرت (ع) در گستردگی دانش و معارف، سرآمد و شخصیت منحصر بــه فرد عصر خویش بود.
شاکر، هادی، امین، صابر، ذاکر، جامع و حاضر از دیگر القاب آن حــضرت (ع) است.
این القاب بر وجه خاصی از کمالات و فضایل آن حــضرت (ع) دلالت دارد.
زندگینامه امام محمد باقر (ع) | شهادت امــام محــمد باقــر(ع)
شهادت امــام باقــر(ع) را ۷ ذیالحجه سال ۱۱۴ هجری قمری دانستهاند. البته برخی بــه جای ذیالحجه از ربیع الاول یا ربیع الثانی نام بردهاند.
در اینکــه چه فرد یا افرادی در قتل وی دست داشتهاند، نقلهای روایی و تاریخی مختلف است.
بعضی از منابع، شخص هشام بن عبدالملک را عامل شهادت آن حــضرت دانستهاند. برخی ابراهیم بن ولید را عامل مسمومیت معرفی کردهاند.
شهادت امــام باقــر(ع) در دوران خلافت هشام بن عبد الملک رخ داده است.
خلافت هشام از سال ۱۰۵ تا سال ۱۲۵ هجری قمری استمرار داشته است و آخرین سالی کــه مورخان در شهادت امــام باقــر(ع) نقل کردهاند ۱۱۸ق است.
امــام باقــر(ع) وصیت نمودند تا ایشان را با لباسی که نماز می گذارد دفن نمایند. وی در قبرستان بقیع، کنار مرقد پــدرش امــام سجاد(ع) و عموی پــدرش امــام حسن(ع) دفن شــد.
امــام وصیت کرد ده سال در منا برای وی از مال خودش مراسم عزاداری بر پا کنند.
زندگینامه امام محمد باقر (ع) | ویژگیهای اخلاقی
از ویژگی های اخلاقی آن امام همام می توان به موارد زیر اشاره کرد.
– نیایش و ارتباط با خدا
امــام باقــر(ع) در عبادت و یاد خدا همچون پــدرش امــام سجاد(ع) بود. آن حضرت مدام ذکر می گفت.
امــام صادق(ع) در این مورد می فرماید: پــدرم همواره بــه یاد خدا بود، در حال راه رفتن، غذا خوردن، و حتی هنگام سخن گفتن با مردم ذکر خدا می گفت.
نقل است که آن حضرت هنگامی کــه چشمش بــه کعبه می افتاد رنگ چهره اش عوض می شد و اشکهایش روان گشت.
– تلاش برای امرار معاش
حضرت امام باقر برای امرار معاش همیشه تلاش می کرد. از نگاه ایشان تلاش در راه کسب روزی حلال عبادت خداست.
زیرا در این حالت از دیگران بی نیاز می گردیم.
– جود و بخشش
امــام باقــر(ع) دارای روحیه بخشش فوق العاده ای بود. ایشان همیشه بخشش می نمود.
وقتی برادرانش به خانه ایشان می رفتند بدون طعام و لباس نو آنها را نمی گذاشت منزلش را ترک کنند.
– بردباری
امام باقر علیه السلام همیشه در مقابل ناملایمات و مشکلات بردبار بود. او هرگز خشمگین نمی شد و مدام با ذکر خدا و آرام اخلاقی دیگران را آرام می کرد.
زندگینامه امام محمد باقر (ع) | حوادث دوران امــامت
برادر امــام باقــر علیه الســلام زید بن علی بن الحسین پس از شهادت امــام سجاد علیه الســلام پرچم مخالفت با بنیامیه را برافراشت.
وی مردم زیادی را بــه دور خود جمع نمود. ولی امــام باقــر (ع) او را از قیام مسلّحانه منع کرد.
ایشان فرمودند: « هنوز وقتش نرسیده است، و قیام تو در انتها بــه ضرر مسلمین می انجامد.».
اما زید کــه خون حسینی در رگهای او میجوشید، زیر بار نرفت. زید قیام کرد و در اثر مخالفت با بنیامیه بــه شهادت رسید.
سالهای ۹۴ تا ۱۱۴ق زمان پیدایش مسلکهای فقهی و اوجگیری نقل حدیث درباره تفسیر بود.
در این دوران گروههایی مثل خوارج، مرجئه، کیسانیه و غالیان در ترویج عقاید خود تلاش میکردند.
جملاتی از سخنان گهربار امــام باقــر (ع)
– بنیاد اسلام پنج چیز است: نماز، زکات، روزه ماه مبارک رمضان، حج و ولایت ائمه (علیهم الســلام)
– کمال انسان، دانشمند شــدن در دین، صبر در بلا و مــیانه روی در زندگی است.
– در روز قیامت، حسرت و اندوه و افسوس کسی از همه بیشتر است کــه عدل و داد را بستاید، ولی خود در عمل با آن مخالفت کند.
– هانای مردم! راست بگویید کــه خداوند با راستی است.
– همانا شیعه ما کسی است کــه از خدای عزوجل اطاعت کند.
– مسلمان کسی است کــه مسلمانان از آسیب زبان و دستش ایمن باشند.
– بــه خدا قسم، هیچ بندهای در دعا پافشاری و اصرار بــه درگاه خدای عزوجل نکند، جز اینکــه حاجتش را برآورد.
– همانا خشم، آتش پارهای از شیطان است کــه در قلب آدمی زاده افروخته میشود.
– در کار خود با مردم خداترس مشورت کن.
– خداوند، دشنام گو را دشمن خود میداند.
– هیچ شرافت و افتخاری، چون بلند همتی نیست.
– عالمی کــه از علمش بــهره برند، از هفتاد هزار عابد بــهتر است.
– دو رکعت نماز بعد از مسواک کردن، از هفتاد رکعت نماز بی مسواک برتر است.
– هنگامی کــه انسان بــه چهل سالگی میرسد، فرشتهای از آسمان ندا در میدهد کــه هنگام کوچ کردن رسیده است، توشه سفر را آماده کن.
– همانا پاداش صدقه در روز جمعه افزون میشود.