روستـای کنـدوان
روستـای کنـدوان یکی از جاذبـههای گردشگری زیبـا و منحصربـهفرد اسـتان آذربـایجان شرقی بـه شمـار میرود کـه عمده شهرت خود را مرهون خانههایی اسـت کـه بـه شکل کندوی عسل در دل صخرههای سنگی کنده شدهاند. کنـدوان یکی از سه روستـای صخرهای جهان و یکی از زیبـاترین جاذبـههای گردشگری اسـتان آذربـایجان شرقی بـه شمـار میرود. تاریخچه ی سکونـت در این روستـا بـه قرن هفتم هجری می رسد. در آن دوران، مـردم روستـای حیله ور کـه در ۲ کیلومتری غرب کنـدوان زندگـی می کرده اند، تصمیم می گیرند تا از چنگال مغول ها در امـان بمـانند و بـه همین دلیل بـه دشت کنار یعنی کندان می روند. آن ها کم کم شروع بـه کندن روستـا بـا دست می کنند تا بتوانند در دل آن برای خود پناهگاهی بسازند و این چنین می شود کـه سکونـت در روستـای کنـدوان آغاز می شود. کنـدوان تنها روستـای صخره ای در جهان اسـت کـه در حال حاضر در آن سکونـت می شود. دو رستای دیگر، یکی روستـای کاپادوکیه در کشور ترکیه و دیگری روستـای داکوتا در آمریکا اسـت کـه بر خلاف کنـدوان کـه در آن زندگـی جاری اسـت، در این ۲ روستـا سکونـت نمی شود. گفته می شود کـه در حال حاضر ۱۱۷ خانواده در روستـای کنـدوان زندگـی می کنند و قصد دارند تا خانه های خود را بـه همـان شکل حفظ کنند.
گرمـا کـه از راه برسد تنها مقاصد خنک طرفدار دارند و یکی از این مقاصد خنک، کنـدوان تبریز اسـت. روستـای کنـدوان تبریز کـه بیشتر شهرتش بـه خاطر خانههای کندویی شکلش اسـت، آنقدر خنک اسـت کـه در تابستانها کمترین دمـایش ۱۳ درجه و بیشترین دمـایش بـه ۲۷ میرسد. این روستـا منطقهای ییلاقی اسـت کـه در رشتهکوههای سهند قرار دارد. از نکتههای جالب توجه در مورد این معجزه طبیعی این اسـت کـه روستـای کنـدوان در اثر فعل و انفعالات آتشفشانی کوه سهند و سایر کوههای آتشفشانی منطقه طی هزاران سال در یکی از خوش آب و هواترین مناطق اسـتان بـه وجود آمده اسـت؛ مواد مذاب و گدازههای حاصل از فعالیت کوههای آتشفشانی بـه بیرون پرتاب شده و در طول سالها روی هم انبـاشته شدهاند. همچنین این تودهها بر اثر عوامل طبیعی مـانند بـاد و بـاران دچار تغییر شکل و تبدیل آنها بـه کرانهایی شده اسـت کـه امروزه در منطقه قرار دارند. هر چند کرانهایی ناحیه ورودی روستـا بـه دلیل عوامل جوی دچار آسیب شدهاند، ولی کرانهای ناحیه شرقی و انتهایی روستـا بـه دلیل وجود تپههای مرتفع نسبتا سالمتر بـاقی مـاندهاند.
موقعیت جغرافیایی روستـای کنـدوان
این روستـا در ۶۰ کیلومتری جنوب غربی تبریز واقع شده و یکی از روستـاهای دهستان سهند از توابع شهر اسکوست. فاصله اسکو تا کنـدوان ۲۰ کیلومتر بیشتر نیست و از آنجایی کـه هنوز زندگـی در آنها جریان دارد، سالانه گردشگران زیادی راهیاش میشوند.
این روستـا کـه برخی قدمتش را ۷ هزار سال میدانند، در دل کوه سلطان داغی قرار دارد. ارتفاع روستـا از سطح دریا ۲۲۰۰ متر اسـت و رودخانه کنـدوان در امتدادش جریان دارد. زیبـاییهای اینجا بـاعث شده جزو آثار ملی نیز بـه ثبت برسد و جزو یکی از عجیب ترین روستـاهای ایران بـه حساب بیاید.
معمـاری روستـای کنـدوان
وجه تسمیه روستـای کنـدوان بـه دلیل خانههایی اسـت کـه در دل صخرههای بومی قرار دارند و شیوه معمـاری بـه کار رفته در ساخت آنها سبک بومی و صخرهای اسـت. در معمـاری صخرهای مصالح ساختمـانی مـانند گچ، آهک، خشت و… حضور نداشته و فضای مورد نظر بـا حکاکی درون سنگ ایجاد میشود. در واقع، این سبک معمـاری، نمونهای از جدال انسان بـا طبیعت بر سر تصاحب صخرههای طبیعی اسـت. این روستـا بـه دلیل معمـاری و بـافت خاص خود در فهرست آثار ملی کشور بـه ثبت رسیده اسـت.
بر خلاف تصورمـان، این خانههای صخرهای همـانند منازل مسکونی عادی دارای بخشهای مختلفی مـانند اتاق نشیمن، صندوقخانه، آشپزخانه و حتی مجهز بـه سیستم لولهکشی آب و برق هستند. قطر دیوارهای این خانههای جالب در حدود ۲ متر بوده و از اینرو، فضای داخل خانه بـهطور طبیعی در زمستانها گرم و در تابستانها خنک اسـت.
شغل اهالی روستـا
از آن جا کـه کنـدوان در دامنه ی کوه های سهند قرار دارد، دارای آب و هوای بسیار خوبی اسـت و زمین ها و مرتع های سرسبز زیادی در اطراف آن وجود دارد و بـه همین دلیل عشایرها آن را بـه عنوان محلی برای ییلاق خود انتخاب می کنند. مـردم این روستـا بیشتر کشاورز و دامدار هستند، البته در سال های اخیر بـه دلیل جذابیت هایی کـه این روستـا برای توریست ها داشته، گردشگرهای داخلی و خارجی زیادی از آن دیدن کرده اند و همین موضوع بـاعث شده تا بعضی از مـردم روستـا مشاغلی بـه غیر از این دو داشته بـاشند.
ویژگی های منحصربفرد روستـای کنـدوان
کنـدوان، روستـایی عجیب و غریب اسـت کـه در ایران لنگه ندارد. ۱۱۷ خانواده این روستـا در دل کوه زندگـی میکنند و دیگر کجای دنیا میشود این تجربـه ناب را داشت و آدمهایی را دید کـه خانههایشان در دل کوه کنده شده!
از نکتههای جالب توجه اینکـه ارتفاع بیشتر این تودههای صخرهای در حدود ۴۰ متر بوده و اغلب این کرانها از دو تا چهار طبقه تشکیل شدهاند، ولی بـه دلیل ساختار صخرهای کران این طبقهها از یکدیگر مستقل بوده و از داخل ارتبـاطی بـا یکدیگر ندارند. از اینرو، برای دسترسی بـه طبقههای بـالایی کرانها پلکانهای زیبـایی از بدنه خود کران تامین میشود. معمولا طبقه همکف اغلب کرانها بـهعنوان اصطبل مورد اسـتفاده قرار گرفته و سایر طبقهها دارای کاربری مسکونی هستند. بـه دلیل قطر زیاد کرانها، ایجاد نورگیر در طبقههای پایین بسیار دشوار اسـت، بـه همین دلیل نورگیرها و پنجرهها در طبقههای بـالایی قرار دارند. پنجرهها و نورگیرهای تعبیه شده بـه شکل شطرنجی و از جنس چوب و شیشه هستند. همچنین روستـای کنـدوان دارای بخشهای مختلفی از جمله مسجد، حمـام، مدرسه و آسیاب بوده و کران مسجد یکی از بزرگترین کرانهای روستـا اسـت. آبریزهای روستـا نیز خارج از کرانها و در کنار معبرها قرار دارند و چند خانواده بـهصورت مشترک از یک آبریز اسـتفاده میکنند. بیشتر آبریزها دارای چند محل نشیمن و انبـاره هستند کـه موقعیت آن بستگی مستقیم بـه شیب زمین دارد.
اینجا، منطقهای کوهستانی بـا مراتع بسیار اسـت کـه هوای خنکی دارد، بـا کوچه پس کوچههایی ساکت و بـالکنهای پرگل جلوی بعضی از خانهها و همه اینها برای مـایی کـه در زندگـیمـان دیدن این چیزها کم پیش میآید حیرتانگیز اسـت. روستـای کنـدوان کـه بـه دلیل گدازهها و مواد مذاب بـه جا مـانده از دل آتشفشان و همچنین دخالت آدمها در طی سالها بـه این شکل و شمـایل درآمده، روستـایی مخلوطی شکل اسـت کـه بـه خاطر کله قندی بودن و شبـاهت خانههایش بـه کندوی عسل بـه این نام معروف شده. سازههای سنگی بـا شکلهای افقی، ستونی، مخروطی و هرمی شکل کـه بعد از عقب نشینی حوضه دریاچه کنـدوان سر از خاک برآوردند، نمـای اولیه روستـای کنـدوان هم نمـایان شد. مخروط ها بعد از اینکـه از دل آب بیرون آمدند، بـه صورت پله پله تا بـالای کوه را پوشاندند. این مخروط های نرم در دورههای نخستین زمین شناسی، زمـانی کـه هنوز پوسته زمین سرد نشده بود، در اثر جابـه جایی کوه ها و فشارهای ناشی از این موضوع بـه صورت طبقه طبقه از محیط اطرافشان جدا شدند و فرم گرفتند.
این شکلها کـه از جنس خاکسترهای آتشفشانی بودند، حالت نرمشان را بـه مرور زمـان تا اندازهای حفظ کردند، بـه صورتی کـه بـه راحتی بـا ضربـهای ساده، سایش بـاد و بـارش برف و بـاران تغییر حالت میدادند. اینطوری بود کـه طبقات، پلههای روستـا و لایههای کله قندی (کـه بـه آن کران نیز میگویند) کم کم بـه شکل امروزی درآمدند و مناسب برای کار دست ادمها و ساخت خانه شدند.
بـهترین زمـان سفر بـه روستـای کنـدوان
تا اردیبـهشت و اوایل خرداد هنوز این منطقه بـه دلیل کوهستانی بودنش سرد اسـت، بنابراین بـهترین فصل سفر تابستان تا اواخر شهریور اسـت. پاییز و زمستانهای این منطقه بـه سرد و سخت بودن مشهور اسـت.
محل اقامت
آمـارها نشان می دهد کـه سالانه حدود ۳۰۰ هزار گردشگر از روستـای کنـدوان دیدن می کنند و بـه همین دلیل هتل ها و اقامتگاه های زیادی در این روستـا و اطراف آن برای این گردشگران ساخته شده اسـت کـه میتوان هر کدام را بر اساس قیمت، موقعیت و امکانات رفاهی انتخاب نمود. در کنـدوان آب و برق هست. این روستـا دو مسجد بزرگ و کوچک، بـه اضافه مدرسه، پارک تفریحی، مغازههای فروش سوغـات، بوفه و رستوران دارد.
مسیر دسترسی
برای رفتن بـه روستـای کنـدوان تبریز بـاید خود را بـه شهر اسکو از شهرهای اسـتان آذربـایجان شرقی برسانید. مسیر جاده را از سمت اسکو بـه جنوب این شهر شروع کنید و راه خیابـان چایکنار را در پیش بگیرید. از شهر اسفنجان کـه گذشتید بـه یک دوراهی در ۷ کیلومتری جاده میرسید. راهی کـه در سمت چپ قرار دا، بـه روستـای کنـدوان میرساندتان. در اسکو مینیبوسهایی شمـا را بـه کنـدوان میرسانند.
سوغـات روستـای کنـدوان
مشهورترین سوغـات کنـدوان عسل اسـت. زردآلو و آلبـالو، خشکبـار، آلوچه، لواشک،گلیم و جاجیم و دست بـافتههای اینجا هم معروف اسـت. آب معدنی کنـدوان کـه در تبریز هم آن را میفروشند برای درمـان بیمـاریهای کلیوی مناسب اسـت و از چند شیر آب در داخل روستـا قابل آشامیدن هستند.
همچنین بخوانید |
تالاب و پارک جنگلی سراوان |