دلایل اصلی بــوی بد دهــان چیست؟
دلایل و روش رفع بوی بد دهان
بــوی بد دهــان یکی از بدترین بلاهایی است که می تواند گریبانگیر ما شود. ما برای برقراری ارتباط با دیگران راهی جز حرف زدن نداریم و بدبــویی دهــان مان می تواند دیگران را از ما فراری دهد و موجب خجالت ما شود. این مشکل به حدی جدی است که از آن با نام بـیمــاری هالیتوز یاد می شود و حتی می تواند موجب انزوای اجتماعی و ایجاد اضطراب در فرد شود. به همین خاطر است که قفسه ی فروشگاه ها مملوء از انواع و اقسام آدامس ها، قرص های خوشبــو کننده، دهــان شویه ها و دیگر محصولاتی است که برای مقابله با بــوی بد دهــان طراحی شده اند. اما بسیاری از این محصولات تأثیری موقت دارند و مشکل اصلی را برطرف نمی کنند. از طرفی، عدم رعایت بهداشت دهــان و دنــدان تنها دلیل بدبــویی دهــان نیست و بسیاری عوامل دیگر هم در این مسأله نقش دارند. در ادامه مجله اینترنتی کافه تمشک به مهم ترین علل اصلی بــوی بد دهــان پرداخته است.
۱- کم شدن آب بدن
علاوه بر عدم رعایت بهداشت دهــان و دنــدان، کم شدن آب بدن هم یکی از دلایل اصلی بــوی بد دهــان است. وقتی به اندازهی کافی آب ننوشید، مواد غــذایی (و باکتریهایی که از آنها تغذیه میکنند) مدت زمان بیشتری درون دهــان باقی میمانند، تکثیر میشوند و بــوی زنندهای ایجاد میکنند؛ بنابراین در طول روز به اندازهی کافی آب بخورید. آب ساده بهترین گزینه است، اما جویدن آدامسهای بدون قند هم میتواند به بیشتر شدن جریان بزاق دهــان کمک کند.
۲- پسماند غــذا در بین دنــدانها
وجود ذرات غــذا در محیط دهــان و لزوم تجزیهی آنها، باکتریهای دهــان را افزایش میدهد و موجب بــوی بد دهــان میشود. خوردن مواد غــذایی خاص مثل سیر، پیاز، ادویهجات و ترشیجات هم به بــوی بد دهــان دامن میزنند، این مواد غــذایی بعد از هضم وارد جریان خون میشوند و از طریق ریهها تنفس شــما را تحت تأثیر قرار میدهند.
۳- دخانیات
سیگار کشیدن به خودی خود بــوی ناخوشایندی برای دهــان ایجاد میکند و معمولا نفس افــراد سیگاری بــوی بدی میدهد که موجب آزار دیگران میشود، سیگاریها معمولا دچار بـیمــاری لـثــه هم میشوند که خودش منشأ بــوی بد دهــان است.
۴- رژیم های لاغری نامناسب
رژیم های لاغری، روزه گرفتن و رژیم های غــذایی با کربــوهیدرات کم یکی دیگر از عوامل بــوی بد دهــان می باشند. این عوامل موجب شکسته شدن چربی در بدن می شود که در این حین ماده ی شیمیایی به نام کتون آزاد می شود که می تواند موجب بــوی بد دهــان شود.
۵- بهداشت نامناسب دهــان و دنــدان
اگر مـســواک نمیزنید یا نخ دنــدان استفاده نمیکنید، ذرات غــذای به جامانده در دهــانتان بــوی بدی ایجاد میکنند. از طرفی معمولا جرم بیرنگ و چسبناکی( پلاک) که روی دنــدانها تشکیل میشود، در صورت مـســواک نزدن مرتب، لـثــه را تحریک میکند و به مرور مابین دنــدانها و لـثــه انباشته میشود. از طرفی زبــان شــما هم محل تجمع باکتریهایی خواهد شد که بــوی بدی ایجاد میکنند. دنــدانهای مصنوعی هم اگر بهطور منظم تمیز نشوند یا درست سر جای خود قرار نگیرند، محل تجمع باکتریها، باقی ماندن غــذا و ایجاد بــوی بد میشوند.
۶- خـشکــی دهــان
بزاق دهــان ذراتی را که منشأ بــوی بد هستند از بین میبرد و به تمیزی محیط دهــان کمک میکند. بـیمــاری خـشکــی دهــان یا زروستومیا، تولید بزاق دهــان را کم میکند و موجب بــوی بد دهــان میشود. البته همانطور که میدانید خـشکــی دهــان در طول شب و زمان خواب طبیعی است و تنفس صبحگاهی بــوی بدی میدهد که با شستن دهــان برطرف میشود. این مسئله دربارهی افــرادی که با دهــان باز میخوابند شدت بیشتری دارد. خـشکــی دهــان مزمن بیشتر به دلیل مشکل غدد بزاقی یا وجود برخی بـیمــاریهاست.
۷- داروها
برخی از داروها چون موجب خـشکــی دهــان میشوند، غیرمستقیم در ایجاد بــوی بد دهــان دخیل هستند. برخی از داروها هم در بدن فعل و انفعالات شیمیایی دارند که تأثیر آن در تنفس فرد بهصورت بــوی بد بروز میکند.
۸- عفونتهای دهــانی
بــوی بد دهــان ممکن است ناشی از زخمهای دهــانی بعد از جراحیهای لـثــه یا کشیدن دنــدان باشد. ممکن است از پوسیدگیهای دنــدانی نشئت بگیرد یا مربــوط به زخمها و عفونتهای دهــان و لـثــه باشد.
۹- مشکلات سینوس، مخاط بینی و لوزه ها
چنانچه مشکلات سینوسی دارید، ممکن است مخاط آلوده به گـلــو برسد و در اثر تنفس در آنجا انباشته شود. در این صورت، این ترشحات انبار شده، بــوی بسیار بدی را از گـلــو به دهــان انتقال می دهند. مواد غــذایی و باکتری هایی که در لوزه های شــما گیر می کنند نیز می توانند از عوامل بــوی بد دهــان باشند. در این صورت ممکن است اثرات التهاب و ورم لوزه ها قابل مشاهده باشد که لازم است برای معالجه، هر چه زودتر به پزشک متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید.
۱۰- دنــدان های مصنوعی
دنــدان های مصنوعی، بیشتر در بــوی بد دهــان نقش دارند. اما در بیشتر موارد، دلیل این بــوی بد، عدم مراقبت صحیح از این دنــدان ها است. دنــدان مصنوعی، هرگز جایگزین دنــدان های طبیعی نمی شوند و می توانند محل مناسبی برای رشد قارچ ها، پلاک ها و باکتری ها باشند. در خصوص نحوه نگهداری از دنــدان های مصنوعی، از دنــدان پزشک خود سوال کنید. علاوه بر آن باید توجه داشته باشید که لازم است هر پنج تا هفت سال یکبار، دنــدان های مصنوعی خود را عوض کنید.
۱۱- چاقی
همانطور که میدانید چاقی عوارض منفی زیادی دارد. بــوی بد دهــان هم یکی از این عوارض است. محققان پی برده اند هر چه اضافه وزن بیشتر باشد، احتمال بدبــو شدن دهــان بالاتر است. البته دلیل این مسأله هنوز مشخص نشده است.
۱۲- ناراحتی های معده
بازگشت اسید معده به سمت بالا (مری) و ورود آن به دهــان یکی از دلایل بــوی بد دهــان است. ریفلاکس معده می تواند علاوه بر بــوی بد دهــان، منجر به حساسیت دنــدان ها در برابر سرما و گرما و همچنین بـیمــاری های سینوسی شود. غــذا خوردن قبل از خواب و بد خوابیدن از عواملی هستند که می توانند منجر به ریفلاکس معده شوند. اگر موارد مشکوکی در این زمینه وجود دارند که شــما را آزار می دهند، بهتر است برای حل مشکل به یک متخصص گوارش مراجعه کنید.
تشخیص نوع بــوی بد دهــان
معمولا وقتی به دنــدانپزشک مراجعه کنید، تنفس شــما هم از طریق دهــان و هم نفس کشیدن از بینی مورد سنجش قرار میگیرد و چون معمولا انتهای زبــان منشأ اصلی ایجاد بــو است دکتر با برداشتن جرم روی انتهای زبــان و انجام آزمایش به دلیل بــوی بد دهــان پی میبرد. این فرایند پیچیدهی شیمیایی، منشأ تولید بــوی بد دهــان را مشخص میکند، اما ممکن است همیشه در دسترس نباشد یا هر مرکزی امکانات مربــوط به آن را نداشته باشد.
درمان بــوی بد دهــان
برای کاهش بــوی بد دهــان و کمک به جلوگیری از ایجاد حفرههای دهــانی که غــذا در آنها میماند یا پایین آمدن احتمال بروز بـیمــاریهای لـثــه بهترین راه این است که بهداشت دهــان و دنــدان را به خوبی رعایت کنید. با توجه به دلیل بروز مشکل، راههای درمان متفاوتی برای رفع بــوی بد دهــان وجود دارد. اگر دنــدانپزشک احتمال بدهد منشأ بــوی بد دهــان شــما مربــوط به یک عارضهی دیگر یا پیشزمینهی یک بـیمــاری است، حتما شــما را به پزشک دیگری معرفی خواهد کرد. اگر دلیل بــوی بد دهــان مربــوط به محیط دهــان یا بـیمــاریهای مرتبط با دهــان و دنــدان باشد، دنــدانپزشک اقداماتی را برای کمک به رفع مشکل شــما انجام خواهد داد.
دهــانشویهها و خمیردنــدانها
در صورتیکه دلیل بــوی بد دهــانتان تجمع باکتری و وجود پلاکهای دنــدانی باشد، دنداپزشک حتما یک دهــانشویهی مناسب برای از بین بردن باکتریها به شــما معرفی خواهد کرد. او احتمالا خمیردنــدانهای ضدباکتری به شــما توصیه میکند که باکتریهای ایجادکنندهی پلاک دنــدان را از بین میبرند.
درمان بـیمــاریهای دهــان و دنــدان
اگر مبتلا به نوعی از بـیمــاریهای لـثــه باشید، باید به یک متخصص بـیمــاریهای لـثــه (پریودنتیست) مراجعه کنید. بـیمــاریهای لـثــه ممکن است موجب جدا شدن لـثــه از دنــدانها یا تحلیل رفتن لـثــه شود. این بـیمــاریها موجب میشوند لابهلای فضاهای خالی پر از باکتریهای تولیدکنندهی بــوی بد دهــان شود و بعضی اوقات این باکتریها فقط توسط فرد متخصص از بین خواهند رفت. گاهی هم ممکن است دنــدانپزشک به شــما توصیه کند یک دنــدان معیوب که عامل تجمع باکتریها و ایجاد بــو شده را بکشید یا آن را ترمیم کنید.
روشهای پیشگیری از بــوی بد دهــان
– مـســواک زدن بعد از هر وعدهی غــذایی
حتما بعد از تمام وعدههای غــذایی با خمیردنــدان حاوی فلوراید دنــدانها را مـســواک بزنید (حداقل دو یا سه بار در روز)، حتی میتوانید یک مـســواک برای محل کارتان تهیه کنید تا بتوانید در وعدهی بین روز هم حتما دهــانتان را مـســواک بزنید. خمیر دنــدانهایی که خواص ضدباکتریایی دارند بــوی بد دهــان را کاهش میدهند.
– حداقل یکبار در روز از نخ دنــدان استفاده کنید
نخ دنــدان موجب میشود ذرات غــذا و پلاکهای به جا مانده لابهلای دنــدانها از بین بروند و بــوی بد دهــان کمتر شود.
– زبــانتان را هم مـســواک بزنید
زبــان شــما محل تجمع باکتریهاست؛ بنابراین مـســواک زدن زبــان میتواند بــوی بد دهــان را کم کند. افــرادی که اصطلاحا زبــانشان بار دارد مثل سیگاریها یا کسانی که دچار بـیمــاری خـشکــی دهــان هستند، تجمع باکتریها در زبــانشان شدیدتر است و باید از اسکراپر (لایهبردار) زبــان برای تمیز کردن زبــانشان استفاده کنند. میتوانید از مـســواکهایی استفاده کنید که قسمت مخصوص تمیز کردن زبــان دارند.
– دنــدان مصنوعی یا اجسام خارجی را که در دهــان استفاده میکنید تمیز کنید
اگر از دنــدان مصنوعی یا پلاکهای اصلاح فک و دنــدان استفاده میکنید یا مجبــور به استفاده از گاردهای مخصوص دنــدان هستید، حتما قبل از گذاشتن خوب تمیزشان کنید و بعد از غــذا خوردن هم آنها را خوب بشویید.
– جلوگیری از خـشکــی دهــان
برای آنکه دهــان به اندازهی کافی مرطوب باشد از سیگار کشیدن اجتناب کنید، به جای خوردن قهوه، نوشیدنیهای غیرالکلی و الکل که به خشک شدن دهــان منجر میشوند، آب زیاد بنوشید. برای تحریک ترشح بزاق، آدامس بدون قند بجوید یا آبنباتهای رژیمی بمکید. اگر خـشکــی دهــانتان مزمن یا شدید است به پزشک یا دنــدانپزشک مراجعه کنید، آنها با دارو یا آمادهسازی بزاق مصنوعی به شــما کمک خواهند کرد.
– رژیم غــذایی
همانطور که پیش از این هم گفته شد مواد غــذایی مصرفی شــما در ایجاد بــوی دهــان مؤثر هستند، پس اگر میخواهید دهــانتان بــوی بدی ندهد از خوردن سیر و پیاز اجتناب کنید. حواستان باشد خوردن زیاد خوراکیهای شیرین هم میتواند با بــوی بد دهــان مرتبط باشد.
– مرتب مـســواک خود را عوض کنید
وقتی مـســواکتان تغییر حالت داد یا ساییده شد آن را دور بیندازید. تقریبا هر سه یا چهار ماه یکبار مـســواک جدیدی بگیرید که موهایی با زبری ملایم دارد.
– مراجعه به دنــدانپزشک
بطور منظم برای معاینات دهــان و دنــدان به دنــدانپزشک مراجعه کنید. بهتر است این مراجعات دوبار در سال انجام شود تا وضعیت سلامتی دهــان و دنــدان یا در صورت داشتن دنــدان مصنوعی، وضعیت دنــدان مصنوعیتان مرتب بررسی شود.
همچنین بخوانید |
نکات طلایی سخنرانی موفق | باید ها و نباید های یک سخنرانی گیرا و عالی |